Kiedyś była akcja „zabierz babci dowód”. Dziś jest akcja „załóż babci internetowe konto pacjenta”. Już 15 stycznia ruszają zapisy na szczepienia seniorów, a 10 dni później zaszczepią się najstarsi z seniorów. Najwygodniej będzie się zapisać online, ale jak to zrobić? Lepiej nie zwlekać do 21 stycznia (Dzień Babci), bo e-skierowanie ważne będzie 60 dni. Jak bezboleśnie zapisać seniora na szczepienie?
Jest szansa na powrót do normalności. Po niecałych dwóch miesiącach od czasu, kiedy koncern Pfizer ogłosił po raz pierwszy, że ma skuteczną szczepionkę na koronawirusa, pierwsze jej dawki trafiły do Polski. Wkrótce trafią dawki od kolejnych producentów. Rząd zapewnia, że ospałym okresie świąteczno-noworocznym, kiedy powstał nawis niewykorzystanych szczepionek w magazynach, teraz akcja szczepień ma ruszyć na całego.
- Wymarzony moment, żeby inwestować w fundusze obligacji? Podcast z Pawłem Mizerskim [POWERED BY UNIQA TFI]
- Nowe funkcje terminali płatniczych. Jak biometria zmieni świat naszych zakupów? [POWERED BY FISERV]
- BaseModel.ai od BNP Paribas: najbardziej zaawansowana odsłona sztucznej inteligencji we współczesnej bankowości!? [POWERED BY BNP PARIBAS]
Trwają właśnie szczepienia w grupie „zero”, czyli wśród pracowników szpitali, czy domów pomocy społecznej. Te szczepienia będą trwać do końca 1 kwartału, rząd zakłada, że zaszczepi się trzy czwarte z 1 mln „uprawnionych”.
Kolejna grupa, której zaczną się szczepienia to grupa 1, m.in. nauczyciele, służby mundurowe, pensjonariusze DPS-ów i oczywiście seniorzy – osoby powyżej 60 roku życia. W sumie 12 mln osób – ale te grupy nie są wcale na równi. Wiadomo, że nauczyciele nie zdążą zaszczepić się w pierwszym kwartale. W pierwszej kolejności będą sczepieni seniorzy powyżej 75. roku życia (ok. 2,2 mln z 4 mln osób).
Z sondaży wynika, że nie chce się zaszczepić 30-40% ludzi. Pod tym względem nie jesteśmy wyjątkiem. Taki odsetek jest też w innych krajach, gdzie poziom kapitału społecznego i zaufania do państwa jest dużo wyższy. Z drugiej strony wyniki szczepień medyków są obiecujące, skoro chce się zaszczepić 70% z nich.
Dokładnie tyle osób w populacji musi się zaszczepić, czyli 60-70%, żeby myśleć o powrocie do normalności, ale już samo szczepienie najbardziej narażonych na zgon osób starszych, będzie wygraną bitwą. Seniorzy na szczepienie będą mogli się rejestrować już od 15 stycznia, a pierwsze osoby dostaną wezwanie na szczepienie już 25 stycznia. Jak się do tego zabrać? Ale jak będzie wyglądać proces szczepień? Jak się zapisać?
Senior seniorowi nierówny – decyduje rocznik
Wykres śmiertelności na chorobę COVID-19 jest jednoznaczny – ryzyko śmierci rośnie wraz z wiekiem, a wśród osób najstarszych osiąga 25%. Dlatego rząd zdecydował się, że wśród seniorów w pierwszej kolejności będą się szczepić osoby od najstarszych do najmłodszych (tych do 60 roku życia). Rząd podkreśla, że zachowanie kolejności roczników jest bardzo ważne. W pierwszej kolejności osoby powyżej 75 roku życia.
W praktyce oznacza to, że nie możemy wybrać momentu szczepienia. Cały proces będzie skomputeryzowany, ale bez obaw – jeśli ktoś jest na bakier z informatyką, będzie mógł też przebyć procedurę „manualnie” – tyle, że to bardziej ryzykowne z punktu widzenia możliwości złapania wirusa. No i bardziej uciążliwe oraz pracochłonne.
Przede wszystkim – nie każdy musi się spieszyć. To urzędnicy wyślą seniorom indywidualne zaproszenie do rejestracji na szczepienie. Sprawę komplikuje fakt, że co do zasady zaproszenia nie będą wysyłane pocztą i nie wiadomo czy to się zmieni. „Zaproszenia” będą generowane automatycznie w systemie o enigmatycznej nazwie P1 (Elektronicznej Platformie Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych) w transzach zgodnych z kolejnością szczepień (dla określonych grup wiekowych, zawodowych itd.). Ale są dwa zasadnicze problemy.
Po pierwsze to może być problem w przypadku sporej grupy osób, które nie tylko nie korzystają ze smartfona, ale nie korzystają też z internetu – skąd taki senior ma wiedzieć, że nadeszła jego kolej? Jak sprawdzić, czy zaproszenie dla niego jest już w systemie, czy nie? Jest jeden sposób – zalogowanie się do Internetowego Konta Pacjenta. To będzie nasz łącznik ze światem jeśli chodzi o szczepienia, dlatego warto sobie takie konto uruchomić. Jak to zrobić – o tym w dalszej części artykułu.
Po drugie zaproszenia będą ważne tylko przez 60 dni – może jakiś 80-latek w tym momencie boi się zaszczepić, ale byłby to skłonny zrobić za pół roku? Co wtedy? Czy jego kolejka przepadnie? Oczywiście, byłoby lepiej i sprawniej gdyby każdy szczepił się w wyznaczonym terminie. Nic się jednak nie stanie, jeśli pominiemy swoją kolejkę. Lekarz rodzinny w każdym momencie będzie mógł wystawić dodatkowe skierowanie do szczepienie.
A teraz czas na porcję dobrych wiadomości. Z jednej strony musimy dostać zaproszenie, a z drugiej – nie potrzebujemy znać danych z tego zaproszenia (każdemu nadany jest numer e-skierowania). Wszystko jest w internetowym systemie P1. Gdy senior chce się umówić, to rejestratorki widzą w systemie informację, że ma do tego nadane uprawnienia.
Załóżmy, że wiemy, że nasza mama/tata/my sami dostaliśmy zaproszenie. Co dalej? To już jedna trzecia sukcesu. Teraz trzeba się zarejestrować na szczepienie. Będzie można to zrobić:
- przez telefon – ruszy specjalna infolinia służąca do rejestracji – numer 989
- za pomocą Internetowego Konta Pacjenta
- bezpośrednio w przychodni, gdzie przyjmuje jego lekarz rodzinny (również telefonicznie)
- w dedykowanych punktach w dużych miastach
Centrala wyznacza termin i miejsce szczepienia
Głupio byłoby złapać wirusa tuż przed szczepieniem, np. podczas wizyty w placówce w celu zapisania się, dlatego najbezpieczniej i najwygodniej będzie można to zrobić przez internet. Oczywiście – łatwo powiedzieć, gdy jest się pięknym i młodym i nie wykluczonym cyfrowo.
Załóżmy, że udało nam się pomyślnie zarejestrować na szczepienie. Nie wiadomo jeszcze jak to będzie wyglądać w szczegółach – ile i jakich danych trzeba będzie podać. Wiadomo za to, że po rejestracji kandydat do szczepień dostanie informacje SMS-em gdzie ma się zgłosić na szczepienie wraz z dwoma terminami: na pierwszą i drugą dawkę szczepionki. Na dzień przed zabiegiem dostaniemy SMS-ową „przypominajkę” o szczepieniu.
Nie wiadomo czy miejsce szczepienia będziemy mogli wybrać na etapie rejestracji, czy zostaniemy przyporządkowani do konkretnego miejsca, gdzie będzie akurat wolny slot. Ministerstwo Zdrowia informuje że „proces umówienia na szczepienie będzie oparty o centralny system e-rejestracji, integrujący indywidualne grafiki przyjęć poszczególnych punktów szczepień”, co sugeruje ten drugi scenariusz.
A co jeśli przegapimy datę? Wtedy nowe skierowanie będzie musiał wypisać lekarz pierwszego kontaktu – podobnie jak dla osób, które nie posiadają numeru PESEL.
Gdzie będą nas szczepić? W sumie ma to być 8.000 punktów, takich jak:
- przychodnie Podstawowej Opieki Zdrowotnej
- mobilne zespoły szczepiących
- lekarze samodzielnie prowadzący praktykę
- szpitale
- centra szczepienne szpitali rezerwowych
- dom, w przypadku osób obłożnie chorych
No właśnie – a co jeśli senior nie jest w stanie dojść o własnych siłach do punktu szczepień? Musi o tym powiadomić na etapie rejestracji, wtedy NFZ wyślę do niego lotną brygadę szczepionkową. W każdej gminie będzie funkcjonował co najmniej jeden mobilny punkt szczepień. Spodziewam się kolejek – choćby dlatego, że każdy zaszczepiony będzie musiał zostać na kwadrans obserwacji czy jego organizm nie dostał wstrząsu anafilaktycznego.
Wiadomo, że w sieć punktów szczepień włączone zostaną przychodnie Lux Med i Medicover, które również będą rejestrować na szczepienia – szczegóły nie są jednak znane – nie wiadomo czy będziemy mogli sobie wybrać miejsce, gdzie chcemy być zaszczepieni. Cała procedura jest finansowana przez NFZ i jest darmowa, więc to czy mamy abonament i jak bogaty, nie będzie miało wpływu na szczepienia.
Rząd zamówił za pośrednictwem Unii Europejskiej 62 mln dawek szczepionki od różnych firm. Są to szczepionki od Astra Zeneca (16 mln dawek), Janssen Pharmaceutica NV, czyli Johnson & Johnson (16,98 mln dawek), od Pfizera i BioNTech (16,74 mln dawek) oraz od CureVac (5,65 mln dawek) i firmy Moderna (6,69 mln dawek). W sumie wydaliśmy na to 2,4 mld zł. Zainteresowani nie będą mogli wybrać, którą szczepionką chcą się zaszczepić.
Czytaj też: Szczepionka na COVID-19, czyli cud technologii. Ale czy ludzkość zdąży?
Informacja o przebytym szczepieniu będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1 i pisemnie – możliwe, że kodem QR, w którym zakodowane będą informacje o szczepieniu. Będzie to potrzebne, by korzystać z ułatwień dla zaszczepionych, dla osób bez smartfona, kod QR będzie można sobie wydrukować i nosić w portfelu. Jakie one będą? Tego jeszcze nie wiadomo. Może być to swoboda przemieszczania, możliwość zdjęcia maseczki, albo bycie nieuwzględniona w limitach osób podczas większych spotkań.
Rejestracja przez IKP. Jak się do tego zabrać?
Jeśli ktoś z publiczną służbą zdrowia miał ostatnio mało do czynienia, może przeżyć szok po kontakcie z Internetowym Kontem Pacjenta (IKP). To najnowszy, całkiem sprawnie działający portal z informacjami na temat naszego leczenia. Jest tam baza e-skierowań, elektronicznych recept, a także historie odbytych wizyt. Dodatkowo możemy wskazać „pełnomocnika”, który zobaczy nasze recepty na swoim koncie (i będzie mógł je realizować), a także – i to duża wygoda – możemy wskazać osobę, która będzie miała dostęp do naszej dokumentacji medycznej – aby taką osobę „zdefiniować”, wystarczy znać jej imię, nazwisko i PESEL.
W związku z pandemią Ministerstwo Zdrowia dodało jeszcze dwie funkcje: możemy tam zobaczyć swój wynik testu na koronawirusa, widzimy też informacje o ew. izolacji czy kwarantannie. Wkrótce tutaj właśnie powstanie moduł potrzebny do rejestracji na szczepienie SARS-CoV-2.
Jak się tam zalogować? Na stronę pacjent.gov.pl logujemy się poprzez Profil Zaufany, albo – to nowość – przy pomocy e-dowodu osobistego (potrzebny komputer z czytnikiem NFC), albo przy pomocy aplikacji eDO App, która urzędowo poświadcza naszą tożsamość i może służyć do weryfikacji naszych danych. Problem w tym, że aby aktywować eDO App, potrzebujemy nowego, biometrycznego dowodu z funkcją NFC. Ma go jeszcze mało osób. A jeśli my go mamy? Zbliżamy go do telefonu z włączoną aplikacją i gotowe. Wymiana dowodu na biometryczny jest bezpłatna i może sobie zażyczyć taki „gadżet” na życzenie.
W praktyce jednak żeby korzystać z IKP większości z nas wystarczy Profil Zaufany. Co to takiego? Profil Zaufany to nasz prawdziwy skarb. Łatwy i prosty sposób weryfikacji naszej internetowej tożsamości w kontaktach z państwowymi e-urzędami. Profil Zaufany ma już kilkanaście milionów Polaków – to jednak nie jest większość populacji. Nie wiadomo ile profili zaufanych otworzyli sobie seniorzy. Czy dla nich będzie to łatwe? Możliwe?
Założenie profilu jest banalnie proste – szczegółowo, krok po kroku opisaliśmy to tutaj. Prostota jest jednak uzależniona od jednej rzeczy – posiadania konta w banku, które służy do weryfikacji tożsamości. Innymi słowy – Profil Zaufany, można założyć sobie „od ręki” jeśli obsługuje go nasz bank. I jeśli my sami korzystany z bankowości internetowej. Obecnie Profil Zaufany oferuje 9 instytucji, reprezentujących większość rynku bankowego. Ale jednak nie wszystkie. Co zrobić, jeśli senior nie ma konta w żadnym banku, albo w banku nie tym, co potrzeba?
Są dwie opcje: wspomniany e-dowód osobisty nowej generacji (biometryczny, z funkcją NFC) – raczej odpada. A może kwalifikowany podpis elektroniczny, czyli płatna aplikacja do podpisów cyfrowych? To też raczej nie jest opcja dla stawiającego pierwsze kroki w internecie seniora.
Jest też trzecia: swoją tożsamość można potwierdzić swoją osobiście w jednym z urzędów w ciągu 14 dni od złożenia wniosku. W pandemii szwendanie się po urzędach, które w dodatku ograniczyły do minimum przyjęcia interesantów, nie jest może zbyt dobrym pomysłem. Zamiast tego jest inny.
W związku z koronawirusem wprowadzono też możliwość założenia tymczasowego Profilu Zaufanego bez konieczności wizyty w urzędzie i pokazywanie dowodu osobistego urzędnikowi. W tym trybie Profil Zaufany jest aktywny przez 3 miesiące i nie będzie go można samodzielnie przedłużyć. Za to można aktywować Profil bez wychodzenia z domu, a weryfikacja jest poprzez wideorozmowę z urzędnikiem. To też nie jest rozwiązanie idealne, bo wymaga od seniora pewnych kompetencji cyfrowych. Ale może akcja szczepień będzie dobrą okazją, żeby młodsi członkowie rodzin pomogli seniorom te kompetencje podrasować?
——————-
POSŁUCHAJ NASZEGO PODCASTU: CO Z GETIN BANKIEM? ZMIANY W E-ZAKUPACH. NAUCZYCIEL KONTRA SPRZEDAWCA
W pierwszym noworocznym odcinku „Finansowych sensacji tygodnia” zastanawialiśmy się nad tym, czy klienci Idea Banku polubią nową ofertę Banku Pekao oraz czy los Idea Banku może podzielić za jakiś czas Getin Bank. W rubryce poradnikowej mówimy o zmianach dotyczących naszych płatności kartowych w internecie – od 1 stycznia weszły w życie nowe procedury związane z bezpieczeństwem e-zakupów. Warto posłuchać, żeby się potem nie zdziwić. A na koniec dwa słowa o nowej płacy minimalnej oraz o tym jak bardzo różni się od niej płaca np. nauczyciela. Albo początkującego sprzedawcy w Biedronce. Aby posłuchać kliknij ten link albo znajdź „Finansowe sensacje tygodnia” na jednej z ośmiu popularnych platform podcastowych (np. Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts)
źródło zdjęcia: NFZ