Ostatni moment, by złożyć wniosek o dopłatę do rachunku za prąd! Do wzięcia od 300 zł do 1200 zł. Jak sprawdzić czy się łapiesz? Jak wypełnić kwity?

Tylko do końca września można składać wniosek o bon energetyczny 2024. Komu przysługuje bon energetyczny? Jak wyliczyć przeciętny miesięczny dochód? Co z 13. i 14. emeryturą i 800+? Komu przysługuje bon: właścicielowi mieszkania czy najemcy? Co będzie potrzebne przy składaniu wniosku? Oto odpowiedzi „last minute” na najważniejsze pytania!

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

Rząd w 2024 r. zgodził się na delikatne urealnienie (podniesienie) cen energii, ale jednocześnie zadbał o najbiedniejsze gospodarstwa domowe, którym obiecał jednorazowy bon energetyczny. Wszystko reguluje ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (link dla chętnych).

Wielkimi krokami zbliża się „deadline”, czyli termin, w którym musimy zmieścić się ze złożeniem wniosku o bon energetyczny, jeżeli chcemy otrzymać wsparcie. Zasady przyznawania bonu nie dla wszystkich są jasne, więc na ostatnią chwilę przygotowałem jeszcze FAQ z odpowiedziami na najważniejsze pytania. Jak zawsze – staram się odpowiadać wedle najlepszej wiedzy i mojej interpretacji ustawy. Gdyby coś było nie tak, to dajcie znać w komentarzach, a teraz zapraszam do lektury 19 pytań i 19 odpowiedzi!

Wniosek o bon energetyczny: warto mieć dużo dzieci

1. Komu przysługuje bon energetyczny?

Bon energetyczny przeznaczony jest dla najmniej zarabiających gospodarstw domowych. To znaczy dla takich, których przeciętny miesięczny dochód (za 2023 r.) wynosił nie więcej niż 2500 zł netto (w przypadku gospodarstwa jednoosobowego) lub nie więcej niż 1700 zł netto na osobę (w przypadku gospodarstwa wieloosobowego).

2. Ile wynosi bon energetyczny?

Wysokość bonu uzależniona jest od liczby osób zamieszkujących gospodarstwo domowe i może wynieść odpowiednio: 300 zł (gospodarstwo jednoosobowe), 400 zł (gospodarstwo składające się z 2-3 osób), 500 zł (gospodarstwo składające się z 4-5 osób) lub 600 zł (gospodarstwo składające się z 6 i więcej osób).

Od razu nasuwają się pytania, co w sytuacji, gdy np. student mieszka przez kilkanaście dni z rodzicami, a przez resztę miesiąca sam w wynajmowanym mieszkaniu albo gdy rodzice po rozwodzie mają naprzemienną opiekę nad dziećmi? W ustawie zaznaczono, że „jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego”, więc trzeba dokonać wyboru.

3. Jak podwoić bon energetyczny?

Dwukrotnie wyższy bon energetyczny (a więc w kwocie od 600 zł do 1200 zł) przysługuje gospodarstwom domowym, które ogrzewają się energią elektryczną (a więc np. za pomocą pompy ciepła). W tym celu wymagane jest zgłoszenie do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB), a taki wpis musiał być dokonany przed 1 kwietnia 2024 r. lub musi być nowym wpisem.

4. Czy od otrzymanego wsparcia trzeba zapłacić podatek?

Nie. Chociaż podatki w Polsce bywają skomplikowane, to ustawa wprowadza na szczęście też odpowiednią korektę w ustawie o podatku dochodowym. Bon energetyczny będzie zwolniony od podatku dochodowego.

5. Co w sytuacji zbyt wysokich dochodów?

W takiej sytuacji i tak można złożyć wniosek o bon energetyczny. W ustawie zastosowano zasadę „złotówka za złotówkę”, co oznacza, że – w przypadku zbyt wysokich dochodów – kwota bonu zostanie odpowiednio pomniejszona. Jest też zastrzeżenie, że minimalny bon energetyczny może wynieść 20 zł.

Jeżeli na przykład w Waszym 3-osobowym gospodarstwie domowym przeciętny miesięczny dochód za zeszły rok wyniósł 1900 zł, to otrzymacie 200 zł bonu energetycznego (400 zł pierwotnego bonu – 200 zł „zbyt wysokiego dochodu” = 200 zł wypłaconego bonu).

Czytaj też: Bon energetyczny zatwierdzony przez rząd. Kto i kiedy może złożyć wniosek? I co powinno stać się dalej z cenami energii? Prezes URE rysuje przyszłość

Kto może starać się o bon energetyczny?

6. Kogo zaliczać do gospodarstwa domowego?

Zgodnie z ustawą, w skład gospodarstwa domowego możemy zaliczyć dwie grupy osób. Po pierwsze, osoby posiadające polskie obywatelstwo, które przebywają i mieszkają na terenie Polski. Po drugie, cudzoziemców, którzy mieszkają i przebywają na terenie Polski na podstawie odpowiedniego zezwolenia (szczegóły w ustawie, aby nie zanudzać).

7. Czy trzeba być spokrewnionym, aby wspólnie starać się o bon energetyczny?

Nie. Natomiast wymagane jest wspólne zamieszkiwania, gospodarowanie, ponoszenie kosztów i pozostawanie w faktycznym związku. Innymi słowy – fakt stwierdzenia, że grupa ludzi jest gospodarstwem domowym jest mocno ocenny. Takie osoby muszą wspólnie ponosić koszty, wykonywać obowiązki domowe, zaspokajać potrzeby, co nie dla każdego będzie oznaczało to samo.

8. Czy bon energetyczny mogą otrzymać dwa gospodarstwa domowe razem mieszkające?

Tak. Ustawa w żaden sposób nie wyklucza możliwości przyznania bonów energetycznych kilku gospodarstwom domowym mieszkającym w jednym budynku. Ważny jest fakt wspólnego gospodarowania, o którym pisałem w poprzedniej odpowiedzi. Natomiast, jak wspomniałem, jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego.

9. Komu przysługuje bon: właścicielowi mieszkania czy najemcy?

Bon energetyczny 2024 przysługuje najemcy. Kryterium wypłaty bonu energetycznego nie jest prawo własności budynku czy mieszkania a fakt zamieszkiwania w danym miejscu. Najemca mieszkania, jeżeli w nim zamieszkuje ze swoim gospodarstwem domowym, jak najbardziej może (i powinien) ubiegać się o bon energetyczny.

10. Złożyliśmy dwa wnioski – co teraz?

Zgodnie z ustawą, „gdy wniosek o wypłatę bonu energetycznego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, ten bon jest wypłacany osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza”. Czyli klasyczne kto pierwszy, ten lepszy.

A jeżeli pomyliliśmy się w liczeniu? Możemy jednorazowo wystąpić o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego, ale tylko w terminie 14 dni od otrzymania tego bonu.

Czytaj też: Lada dzień rusza program „Aktywnie w żłobku” oraz babciowe. Macie mnóstwo pytań i wątpliwości. Oto FAQ i 12 najważniejszych odpowiedzi

Wniosek o bon energetyczny

11. Kiedy należy wysłać wniosek o bon energetyczny?

Wniosek o bon energetyczny należy złożyć najpóźniej 30 września 2024 r. Nie zostało wiele czasu, a nie przewidziano żadnej taryfy ulgowej dla spóźnialskich, więc – jeżeli jeszcze się za to nie zabraliście – to lepiej się pospieszyć.

12. Gdzie składać wniosek o bon energetyczny?

Wniosek składamy odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w zależności od miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Taki wniosek możemy złożyć w formie papierowej (osobiście w urzędzie lub np. wysłać pocztą) lub elektronicznej (na tej stronie lub za pośrednictwem aplikacji mObywatel).

Jeżeli ktoś decyduje się na papierową formę, to tutaj pobierzecie wzór wniosku. Jeżeli zdecydujecie się na wysyłkę wniosku pocztą, to warto wiedzieć, że termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej.

13. Czy trzeba podać swój numer konta bankowego?

Nie. Bon energetyczny 2024 może zostać wypłacony na rachunek bankowy dowolnej osoby. My tylko wpisujemy nr konta (26 cyfr) oraz imię i nazwisko posiadacza rachunku.

Czytaj też: Odbiorcy gazu (częściowo) uratowani. Urząd Regulacji Energetyki zatwierdził nowe taryfy. „Prognozy grozy” unieważnione, ale o ile naprawdę wzrosną rachunki?

Skomplikowany system liczenia dochodu

14. Jak obliczyć dochód do wypłaty bonu energetycznego?

Bon energetyczny będzie wypłacony w zależności od wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego na osobę w 2023 r. Co istotne, dochód rozumiany jest zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W celu obliczenia dochodu naszego gospodarstwa domowego musimy zsumować dochody wszystkich członków gospodarstwa domowego za 2023 r. Następnie trzeba podzielić je przez 12 miesięcy i przez liczbę osób zamieszkujących nasze gospodarstwo domowe. Jeżeli na przykład mamy 4-osobowe gospodarstwo domowe, w którym trzy osoby w 2023 r. otrzymały dochody (35 000 zł, 40 000 zł, 6 000 zł), to przeciętny, miesięczny dochód tego gospodarstwa domowego wyniósł 1687,50 zł na osobę. Więcej o liczeniu dochodu pod bon energetyczny pisał Maciej Samcik w tym miejscu.

15. Brać pod uwagę dochód netto czy brutto?

Z ustawy wynika, że do ustalenia, czy gospodarstwu domowemu przysługuje bon energetyczny, bierze się kwotę dochodu netto, czyli osiąganego na tzw. „rękę”. Przychody pomniejszamy więc o: koszty uzyskania przychodu, należny podatek, składki na ubezpieczenie społeczne czy składki na ubezpieczenie zdrowotne. Odliczamy też kwoty alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

16. Gdzie we wniosku wpisać dochody gospodarstwa domowego?

Nigdzie. We wniosku nie ma wolnej rubryki na wpisanie głównego dochodu. Nie wykazujemy więc dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, takich jak np. pensja z umowy o pracę. Dlaczego? Bo zostaną zaimportowane bezpośrednio z innych organów (np. z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Urzędu Skarbowego). Tak naprawdę musimy taki dochód obliczyć jedynie dla własnych potrzeb (chociażby po to, aby dowiedzieć się, czy mamy perspektywy otrzymać bon energetyczny).

We wniosku wpisujemy jedynie łączną kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób w 2023 roku; dochody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (wyszczególniamy je w załączniku nr 3) oraz informacje o wielkości gospodarstwa rolnego (wyszczególniamy je w załączniku nr 4).

17. Czy 13. i 14. emeryturę wilcza się do dochodu?

Nie. Generalnie, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, emerytura jest źródłem przychodów, ale w ustawie o 13. i 14. emeryturze („o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów”) ustawodawca wyodrębnił pewne sytuacje, w których 13. i 14. emerytura nie zaliczają się do dochodu.

I właśnie m. in. do dochodu w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych (czyli tej, na której opiera się bon energetyczny) nie wliczamy świadczenia 13. i 14. emerytury. Innymi słowy kwoty dodatkowych emerytur nie mają wpływu na przyznanie bonu energetycznego.

18. Czy 800+, rodzinny kapitał opiekuńczy i podobne świadczenia wlicza się do dochodu?

Nie. Wysokość dochodów ustalana jest w oparciu o definicję z ustawy o świadczeniach rodzinnych, gdzie nie doszukałem się tego typu świadczeń. W związku z tym ani świadczenie 800+, ani jakieś dofinansowanie żłobka, ani rodzinny kapitał opiekuńczy nie wpłyną na przyznanie bonu energetycznego.

19. Jak sprawdzić, czy osiągam dochody, które trzeba wymienić w załączniku nr 3?

Generalnie dla większości gospodarstw domowych sprawa jest prosta – umowa o pracę sama się zaimportuje, świadczeń dodatkowych w stylu 800+ czy 13. emerytury nie liczymy, a innych dochodów najczęściej po prostu brakuje (mówimy w końcu o najbiedniejszych gospodarstwach domowych).

Problem w tym, że niekiedy takie gospodarstwa domowe mają też dodatkowe dochody i tutaj zaczynają się schody, bo trzeba wykazać m. in.: dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego, świadczenia poselskie i senatorskie, kwoty diet, stypendia czy świadczenia rodzicielskie.

Sytuacja każdego gospodarstwa domowego jest inna, więc nie jestem w stanie wszystkiego opisać. Jeżeli macie jakieś dodatkowe dochody, to zachęcam do otwarcia ustawy o świadczeniach rodzinnych (tutaj link) i przeczytania odpowiednich akapitów (podpowiadam – artykuł trzeci, punkt 1, litera c – jakieś 5 stron czytania). Jeżeli osiągacie takie dochody, to trzeba je koniecznie wykazać w załączniku do wniosku.

Czytaj też: Prezydent podpisał. Będzie zamrożenie cen energii i bon energetyczny. Oto wszystko, co musisz wiedzieć o rachunkach za energię elektryczną w drugim półroczu 2024 r.

Mam nadzieję, że chociaż trochę rozwiałem Wasze wątpliwości. Teraz już naprawdę mamy ostatni moment na złożenie wniosku o bon energetyczny 2024, więc – jeżeli się kwalifikujecie – zachęcam, aby czym prędzej się za to zabrać. W końcu bon energetyczny ma za zadanie zrekompensować najuboższym gospodarstwom domowym podwyżki cenę energii elektrycznej. A jeżeli macie dodatkowe pytania, to zapraszam do komentarzy lub na infolinię Ministerstwa Klimatu i Środowiska: +48 222 500 136.

Zdjęcie główne: Freepik