Wysoka inflacja sprawia, że coraz częściej rezygnujemy z wydatków, które nie są niezbędne. Rezygnujemy z restauracji, nowych ubrań, ale też możemy być mniej skłonni do finansowej pomocy potrzebującym. Niestety ci, którzy tej pomocy potrzebują, również znajdują się teraz w gorszej sytuacji niż kilka lat temu. Dlatego warto korzystać z opcji pomagania, które nie uszczuplą naszego budżetu. Jedną z nich jest przekazanie 1,5% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego
W 2021 r. aż 1,6 mln Polaków żyło poniżej granicy skrajnego ubóstwa. W tym ponad 330 000 dzieci i 220 000 seniorów. Niestety w kolejnych latach te liczby mogą rosnąć za sprawą coraz wyższych kosztów życia.
- Bezpieczna szkoła i bezpieczne dziecko w sieci, czyli czego nie robić, by nie „sprzedawać” swoich dzieci w internecie? [POWERED BY BNP PARIBAS]
- Wybory w USA: branża krypto wstrzymała oddech. W świecie finansów to ona ma najwięcej do ugrania. Po wyborach nowe otwarcie? [POWERED BY QUARK]
- Pieniądze w rodzinie, jak o nich rozmawiać, żeby nie było niemiło? Natalia Tur i Maciej Samcik [POWERED BY BNP PARIBAS / MISJA OSZCZĘDZANIE]
Inflacja w ostatnich miesiącach wynosiła ok. 15-17%. To jednak tylko oficjalny wskaźnik, bo każdy z nas ma swoją prywatną inflację. Dla wielu osób średni wzrost cen produktów, w jakie się zaopatrują, wyniósł znacznie więcej niż ta uśredniona wartość. Wszystko zależy od naszej struktury konsumpcji. Wydatki osoby, która zarabia najniższą krajową, będą głównie składać się z żywności i stałych opłat. A to właśnie te kategorie drożały najszybciej.
Ceny pieczywa wzrosły o 27%, mięsa o 24%, a mleka o 37%. Opał podrożał nawet dwukrotnie. Te podwyżki najbardziej uderzają w najuboższych, oni często nie mają już z czego rezygnować w poszukiwaniu oszczędności. Najbardziej poszkodowane osoby to te, które najmniej zarabiają, a nie mają możliwości podjęcia pracy, np. ze względu na zły stan zdrowia. W ich koszyku to właśnie żywność i leki stanowią bardzo dużą część wydatków.
Mocny wzrost cen żywności oznacza, że muszą oni uważniej patrzeć na to, co wkładają do koszyka. Być może konieczna okaże się rezygnacja np. z warzyw, owoców czy innych produktów, które są drogie, ale pozytywnie wpływają na zdrowie i odporność. Gorsza dieta docelowo odbije się na zdrowiu, a gdy jego stan się pogorszy, to na leki trzeba wydawać jeszcze więcej. To z kolei ponownie uszczupla wartość portfela i znowu z części produktów trzeba będzie zrezygnować. To zamknięte koło, które prowadzi do zwiększania się ubóstwa.
Grupą mocno dotkniętą przez inflację są też rodziny, w których jest osoba z niepełnosprawnością. Opieka nad taką osobą wymaga bardzo dużo czasu i zaangażowania, a więc często jeden z członków rodziny zmuszony jest do rezygnacji z pracy, żeby móc opiekować się np. chorym dzieckiem. Niestety w niewielkim budżecie trzeba często wygospodarować pieniądze na rehabilitację, fizjoterapeutę czy sprzęt niezbędny do rehabilitacji.
W naszym kraju są 3 mln osób, które mają prawne orzeczenie o niepełnosprawności. Ale to tylko osoby zarejestrowane, w praktyce jest ich znacznie więcej, nawet 4-7 mln. Nie każdy stopień niepełnosprawności musi oznaczać kosztowne leczenie, ale chora osoba często nie może podjąć się każdej pracy. Mniej pieniędzy w portfelu może oznaczać, że zabraknie pieniędzy na leczenie. Niestety pomoc od państwa jest niewystarczająca, dla wielu osób z niepełnosprawnością ratunkiem finansowym są działania i wsparcie fundacji.
Potrzeb, na które nie ma miejsca w budżecie państwa, jest bardzo dużo. Dodatkowych pieniędzy potrzebują nie tylko osoby z niepełnosprawnością, chorzy na rzadkie choroby, ale też seniorzy czy uchodźcy. Wiele jest też fundacji, które wspierają rozwój dzieci z mniej zamożnych domów, promują rozwój kultury czy opiekujących się bezdomnymi zwierzętami. Zarejestrowanych organizacji pożytku publicznego jest w naszym kraju prawie 9000. Wszystkie potrzebują dodatkowych pieniędzy, żeby móc pomagać swoim podopiecznym.
Wysoka inflacja atakuje z dwóch stron – po pierwsze ci najbardziej potrzebujący znajdą się w jeszcze gorszej sytuacji. Po drugie ci, którzy pomagali do tej pory, będą mieli coraz mniej pieniędzy na pomaganie. Gdy pomoc w postaci przekazania części wynagrodzenia staje się niemożliwa, to warto poszukać innych pomysłów na wsparcie potrzebujących.
O biedzie w Polsce i pomaganiu pisaliśmy przy okazji Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Wykorzystaj swój PIT do pomocy i przekaż 1,5% podatku potrzebującym
Pomagać można na wiele sposobów, nie zawsze musi być to przekazanie pieniędzy. Wiele organizacji charytatywnych poszukuje wolontariuszy, którzy wesprą osoby w potrzebie np. poprzez pomoc w codziennych obowiązkach. Ale to nie jedyny sposób.
Pomocą materialną bez wydawania pieniędzy może być przekazanie części swoich niepotrzebnych rzeczy, np. zabawek do domu dziecka, którymi nie bawi się już dziecko, ale są w dobrym stanie. Wiele organizacji, np. zajmującymi się wsparciem osób bezdomnych lub uchodźców potrzebuje też ubrań dla swoich podopiecznych. Jeśli właśnie zbierasz się do wiosennych porządków, to zapytaj w okolicznych fundacjach, czy nie potrzebują np. ubrań lub domowych akcesoriów, których już nie potrzebujesz.
Jeśli żadna z fundacji akurat nie będzie potrzebowała dodatkowych ubrań, to możesz je sprzedać i następnie swój zarobek przekazać na wybraną fundację. Jeśli zalegają ci w domu stare ręczniki czy pościel, to warto zapytać w najbliższym schronisku, czy przypadkiem nie potrzebują. Zwierzęta też potrzebują naszej pomocy.
Kolejną, zupełnie darmową opcją na pomaganie jest przekazanie 1,5% swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Możliwość przekazania części podatku mamy od 2004 roku. W pierwszym roku działalności zaledwie 80 000 podatników skorzystało z przekazania swoich środków, co zapewne wynikało z małej świadomości programu. Rok później było to już ponad 8 razy więcej osób, czyli 681 000. Ta liczba stale rośnie i od lat z tej opcji korzysta kilkanaście milionów Polaków.
Z uwagi na mniejszą skalę, początkowo łączne kwoty były zdecydowanie niższe. Pierwszy rok to zaledwie 10 milionów złotych. W 2013 roku kwota urosła do 482 mln. W 2022 r. swoim odpisem 1% podzieliło się blisko 15,9 mln podatników na kwotę ponad 1,1 mld złotych, po raz pierwszy w historii przekraczając okrągły miliard złotych. Na tę kwotę zrzuciło się 15,9 mln osób, to o 600 000 więcej osób niż rok wcześniej. Średnia przekazana kwota wyniosła 70 zł.
Swoje pieniądze najchętniej przekazujemy na pomoc chorym dzieciom oraz osobom z niepełnosprawnościami. Fundacja Zdążyć z Pomocą uzyskała w ubiegłym roku aż 210 mln, czyli 20% całej kwoty. Kolejne na liście były fundacja Avalon – bezpośrednia pomoc niepełnosprawnym (ponad 56 mln), Się Pomaga (54 mln) oraz Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Słoneczko (48 mln).
Czytaj więcej, jak mądrze pomagać w święta i dni powszednie.
Jak przekazać swój podatek potrzebującym?
Polski Ład wprowadzony na początku 2022 roku zmienił zasady. Rozliczając się za ubiegły rok, po raz pierwszy możemy przekazać potrzebującym 1,5% podatku (wcześniej 1%). Nie oznacza to jednak, że do organizacji w tym roku trafi o 50% więcej pieniędzy. Zmiany podatkowe spowodowane przez Polski Ład (w tym wyższa kwota wolna od podatku – 30 000 zł, niższy PIT) sprawiły, że ostateczna kwota podatku może być mniejsza. Stąd zmiana na 1,5%, co ma wyrównać spadek podatków. Gdyby rządzący pozostawili 1%, przychody organizacji byłyby niższe o około 20-30%.
Zastąpienie 1% odliczeniem 1,5% to nie jedyna zmiana, na jaką zdecydował się ustawodawca. Od 2023 r. art. 45c ustawy o PIT regulujący zasady przekazywania podatku OPP został uzupełniony i dotyczy sposobu postępowania, gdy podatnik, któremu organ rentowy przekazał roczne obliczenie podatku, nie złożył wniosku o przekazanie wsparcia. Będzie to możliwe na podstawie wcześniejszych danych.
Przekazanie podatku na rzecz potrzebującym to banalna sprawa. Wystarczy wejść w e-PIT i na głównym ekranie w rozwijanym pasku wybrać organizację, której chcesz pomóc. Podać należy nazwę oraz numer KRS. Organizacja, której chcesz pomóc, musi być na liście organizacji pożytku publicznego, nie można swoich pieniędzy przekazać komukolwiek.
Przy wybieraniu organizacji bardzo ważne jest poprawne wpisanie danych. Błąd w numerze KRS sprawi, że pieniądze nie trafią do właściwej organizacji, a korekta może okazać się niemożliwa. Przekazanie podatku nic nie kosztuje. Jeśli nie wybierzesz żadnej organizacji, to podatek i tak zostanie pobrany, z tym że trafi bezpośrednio do budżetu państwa, a Ty nie będziesz już miał żadnego wpływu na to, co stanie się z Twoimi pieniędzmi.
Jest to darmowa pomoc, na której Ty nic nie tracisz, ale potrzebujący mogą zyskać. Wystarczy poświecić kilka minut na wybranie konkretnej organizacji. Nawet jeśli Twój podatek nie jest duży, to pamiętaj, że w skali całego kraju jesteśmy w stanie uzbierać naprawdę pokaźną kwotę.
Kto może przekazać swoje pieniądze potrzebującym? Każdy, kto rozlicza przychody podlegające opodatkowaniu. Swój podatek mogą przekazać osoby rozliczające się niezależnie od rodzaju umowy. Nie ważne, czy jesteś zatrudniony na umowę o pracę, na zlecenie czy Twoje wynagrodzenie wynika ze zbycia praw autorskich. Jeśli Twój dochód nie jest zwolniony z podatku, to możesz rozliczyć się w taki sposób, żeby część podatku trafiła do potrzebujących.
Swoje pieniądze możesz przekazać anonimowo, ale jeśli zaznaczysz odpowiednią opcję, to Twoje dane trafią do obdarowywanej organizacji. Wtedy do organizacji trafią Twoje dane identyfikacyjne, a więc imię nazwisko i adres oraz wysokość przekazanej kwoty. Te dane mogą posłużyć organizacji do wysłania podziękowań za wsparcie.
Przy wyborze organizacji możesz również wskazać konkretny cel, na jaki przekazujesz swoje środki. Może być np. pomoc konkretnej osobie, która podlega pod organizację czy wsparcie konkretnego zakresu wynikającego z działalności statutowej organizacji np. pomoc niepełnosprawnym. Organizacja nie ma obowiązku wykorzystania pieniędzy zgodnie z Twoją sugestią, ale istnieje duża szansa, że będzie tak, jak chcesz.
Jeśli składasz kilka deklaracji podatkowych, to w każdym zeznaniu możesz wybrać kilka różnych organizacji, inną dla każdej deklaracji. Jednak jeśli bardzo zależy ci na wsparciu konkretnej organizacji, to możesz na każdej ze swojej deklaracji wybrać tę samą.
Niezależnie od tego, ile dokładnie masz podatku do zapłacenia, to warto przekazać jego część na którąś z OPP. Niech w tym roku będzie nas jeszcze więcej!
———————-
ZAPROSZENIE
Redakcja Subiektywnie o Finansach zachęca do wsparcia Ani Osińskiej, która od prawie 2 lat zajmuje się w „Subiektywnie o Finansach” kontaktami z Czytelnikami. To do Ani w pierwszej kolejności trafiają Państwa sprawy, historie oraz wiadomości. Ania jest podopieczną Fundacji Avalon – KRS: 0000270809, CEL SZCZEGÓŁOWY: Osińska, 8732 – od 2017 r. porusza się na wózku z powodu powikłań po zakażeniu szpitalnym. Aby mogła powrócić do częściowej sprawności, potrzebuje intensywnej rehabilitacji, która nie byłaby możliwa, gdyby nie pomoc wielu wspaniałych osób.
Źródło zdjęcia tytułowego: Anna Osińska