Rekordowo wysokie ceny paliw na stacjach i… rekordowe zyski Orlenu. „To wy za to zapłaciliście” – powiedziałby Jeff Bezos. Czy Daniel Obajtek nas skubie?

„Orlen ma rekordowe zyski” – chwali się prezes koncernu Daniel Obajtek. Ale czy rzeczywiście jest się z czego cieszyć? Paliwo na stacjach jest piekielnie drogie, więc może prezesa Orlenu stać na to, żeby ulżyć kierowcom i obniżyć ceny paliw? Gdy widzę na pobliskich stacjach cenę 6 zł za litr, zbieram zęby z podłogi. Coraz więcej jest też pytań o realizację strategii Orlenu: np. fuzja z Lotosem ciągnie się jak flaki z olejem

PKN Orlen ma rekordowe zyski. Zarobił na czysto aż 2,2 mld zł w drugim kwartale 2021 r. „Chcę podziękować każdemu pracownikowi i każdemu klientowi, ponieważ to Wy za to wszystko zapłaciliście” – mówił Jeff Bezos o swoim locie w kosmos. Podobnie mógłby powiedzieć prezes Orlenu Daniel Obajtek – bo przecież w miliardowych zyskach koncernu zaszyte są m.in. nasze pieniądze, które zostawiamy na stacjach w całej Polsce (nie tylko orlenowskich, bo Orlen jest największym naftowym hurtownikiem w kraju).

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

Można dyskutować (zachęcam!) nad tym, czy jest na miejscu chwalenie się zyskami firmy, gdy na stacjach ceny paliw są najwyższe od 9 lat. Ale może to nie wcale wina prezesa Obajtka? Czy paliwo na Orlenie mogłoby być tańsze? I czy wyniki Orlenu rzeczywiście są takie „super”, jak przekonuje nas jego szef?

Orlen i rekordowe zyski. Przy okazji rekord żenady?

Wiadomo, że do prezentacji wyników finansowych bierze się te liczby, które zrobią na odbiorcach największe wrażenie. Tak zrobił Orlen prezentując (bez komentarza) wyniki za drugi kwartał. Wynika z nich, że przychody wyniosły 29,4 mld zł (wzrost o 74% rdr), a zysk netto to 2,2 mld zł. „Mamy rekord” – mówi prezes Daniel Obajtek. Faktycznie: rok temu Orlen miewał wyższe zyski, ale był to efekt księgowy rozliczenia przejęcia akcji Energi. To była niefajna transakcja, bo  inwestorzy indywidualni przekonali się, że nie warto robić interesów z państwem.

Ale chwalenie się, że przychody wzrosły o dwie trzecie w porównaniu do kwartału, gdy w Polsce obowiązywał hard lockdown, jest nieco żenujące. Przypomnijmy – w marcu ubiegłego roku rząd zatrzymał gospodarkę i zamknął nas w domach. Ruch na ulicach spadł o połowę, a zużycie paliw – jak podawała Polska Izba Paliw Płynnych – o kilkadziesiąt procent. W drugim kwartale 2020 r. przychody Orlenu wyniosły ledwie 17 mld zł.

Na miejscu prezesa Obajtka grałbym fair i porównywał się z drugim kwartałem 2019 r. Co by się wtedy okazało? Że przychody są niemal takie same jak dwa lata temu – wtedy wyniosły 29,3 mld zł. A zysk netto? W tym roku jest o 600 mln zł wyższy niż w ostatnim porównywalnym kwartale przed pandemią. Czyli prezesowi Obajtkowi można dopisać „plusik”. No i niezły był też pierwszy kwartał: 1,8 mld zł i 24,6 mld zł przychodów – dwa razy lepiej niż w pierwszych 3 miesiącach 2019 r. Jak tak dalej pójdzie, Orlen może wrócić do czasów „świetności”, gdy prezesem był Wojciech Jasiński (też z PiS), ale firma zarabiała po 5,5-6,5 mld zł rocznie.

Problem polega na tym, że gdy zarabia Orlen, to znaczy, że ktoś musi „wyskoczyć” z pieniędzy. Czy są to Polscy kierowcy? Czy rekordowe zyski Orlenu wynikają z tego, że ta spółka – należąca w dużej mierze do Skarbu Państwa – (tak jak np. bank PKO BP) doprowadziła do perfekcji dojenie klientów, Polaków, obywateli?

Czytaj też: „Szanujący się obywatel nie powinien tankować na stacjach Orlen” – mówi profesor. „Na Orlenie robię tylko siku” – krążą deklaracje. Ale czy bojkot takiej firmy ma sens?

Czytaj też: „W Polsce ceny paliwa należą do najniższych w Europie” – mówią w Orlenie. Sprawdziłem i… fatamorgana przy baku?

Orlen wciąż żyje przeszłością

Orlen to prawdziwy czebol – ma gazety, portale internetowe, usługi pocztowe, zakłady chemiczne, sprzedaje prąd (przejął koncern Energa), a chce sprzedawać gaz (ostrzy sobie zęby na przejęcie PGNiG) oraz zlikwidować konkurencję w kraju (jest w trakcie przejmowania Lotosu, ale coś mu ostatnio przeszkadza, by wreszcie sfinalizować transakcję – czyżby chodziło o konieczne, lecz wstydliwe ustępstwa?) . Jak na wyniki wpływają różne linie biznesowe?

Drogie paliwo? Sprawdzam siłę nabywczą dziś i „za Tuska”

Czy Daniel Obajtek mógłby obniżyć ceny na stacjach? A może już to robi? Ile zarabia Orlen na przerobie każdej baryłki ropy? Czy Orlen ma zyski wyższe, niż by mógł, gdyby trochę odpuścił kierowcom? Raport finansowy daje garść informacji na ten temat, a odpowiedzi trzeba szukać pod hasłem „marża downstream”. Jest to różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami zakupu ropy i pozostałych surowców.

Marża downstream to różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztami zakupu ropy i pozostałych surowców. Segment downstream jest czołowym źródłem przychodów PKN Orlen. Problem w tym, że ropę kupuje się w dolarach, a na stacji płacimy w złotych. Na marże wpływają różnice kursowe i sposób zabezpieczenia ryzyka wahań kursów. Ale to, co powinno nas najbardziej interesować, to to, że marża w porównaniu z tym samym okresem sprzed roku wzrosła o 34% – do 9,8 dolarów – na baryłce.

No dobrze, idźmy dalej w próbach ustalenia czy (i ewentualnie jak bardzo) prezes Daniel Obajtek nas doi na cenach paliw na stacjach. Żeby nie pozostawiać niedomówień zacytuję oficjalny orlenowski blog:

„Różnica pomiędzy ceną produktu (benzyny, oleju napędowego) a ceną referencyjnej ropy naftowej (w naszym przypadku jest to ropa Brent) nazywa się marżą produktową albo marżą crack. Pojedyncza rafineria nie może sprzedać paliw drożej, bo nikt nie kupi. Nie może też sprzedać taniej niż po cenie oferowanej przez rynek, bo mniejsze przychody ze sprzedaży, niż można było uzyskać, są nie do zaakceptowania przez akcjonariuszy”

Jak widać z poniższych tabelek, marża „crack” poszła ostro do góry. Przynajmniej w przypadku benzyny – najpopularniejszego produktu naftowego wśród zwykłych konsumentów – o 148%. Za to w przypadku oleju napędowego spadła o 40% (olej napędowy to paliwo „gospodarki”, którym napędzane są samochody dostawcze i tiry).

Jeśli ktoś miałby wątpliwości co do marży, to sam Orlen pokazuje na wykresie, że co prawda bardziej „kosi” Niemców, ale jest łagodniejszy dla Czechów, gdzie marża paliwowa jest mniejsza. No i nie ma wątpliwości, że Orlen ma zyski m.in. z tego powodu, że nie jest zbyt łaskawy dla polskich kierowców.

W ostatnich tygodniach ceny paliw w Polsce osiągnęły najwyższy poziom od 2012 r. Wynoszą średnio 5,6-5,8 zł za litr benzyny i 5,3-5,4 zł za litr oleju napędowego. Są stacje, gdzie paliwa premium kosztują już 7 zł. Polska ma przechlapane, bo ropę do produkcji paliw musimy importować, a rozliczamy się w dolarach. Ropa jest najdroższa od dwóch lat, złoty jest słaby, więc płacimy coraz więcej.

Głównym producentem i sprzedawcą paliwa w hurcie jest Orlen. To u niego zaopatruje się większość sieci stacji paliw w Polsce. Cena hurtowa (jedynie bez podatku VAT, ale z akcyzą) jest regularnie publikowana. W trzeciej dekadzie lipca metr sześcienny (tysiąc litrów) benzyny bezołowiowej kosztował 4447 zł, a oleju napędowego 4243 zł.

W 2012 r., niemal dekadę temu, średnia cena litra benzyny w hurcie wynosiła 4400 zł za metr sześcienny. Za olej napędowy prawie tyle samo. A ile wynosiły ceny na stacjach? W lipcu 2012 r. kierowca za litr ,,95” płacił 5,6 zł. Czyli tyle, ile dziś wynosi dolna granica widełek. Za olej napędowy było to sumie daje to 5,5-5,6 zł za litr na stacji.

Wniosek? Paliwo jest drogie, ale… w porównaniu z naszymi zarobkami sprzed 10 lat relatywnie potaniało. Paliwa są najdroższe od 9 lat, choć za średnią krajową pensję (3700 zł brutto) można było zatankować tylko 656 litrów typowego paliwa. Dziś przy średniej krajowej 5800 zł byłoby to aż 1021 litrów. W dużym uproszczeniu (pomijając obciążenia podatkowe), żeby cena paliwa „bolała” nas realnie tak samo, jak w 2012 r., na stacji musielibyśmy zobaczyć ceny rzędu 8,9 zł za litr.

To nie jest niemożliwe. Popyt na paliwa się zwiększa i wkrótce osiągnie poziom sprzed pandemii (ponad 100 mln baryłek dziennie), co przy ograniczonej podaży (państwa OPEC chcą sobie odbić chudy 2020 r.) i zaostrzającej się walce z emisjami CO2 nie zwiastuje nic dobrego dla kierowców.