Z państwowych autostrad zniknęły bramki. Jak teraz zapłacisz za przejazd? Za co grozi mandat? Odpowiadam na najważniejsze pytania, czyli autostradowy FAQ

Od 1 grudnia zmienia się sposób płacenia za przejazd państwowymi płatnymi autostradami. Ten tekst powinni przeczytać przede wszystkim podróżujący autostradami A2 i A4. Czas ściągnąć na smartfon aplikację, która umożliwi mobilne regulowanie opłat za przejazd. Co to jest e-TOLL? Gdzie kupić bilet autostradowy? Jakie kary grożą za brak opłaty? Jak złożyć reklamację? Odpowiadam na najważniejsze pytania!

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

W grudniu wszyscy użytkownicy państwowych autostrad w Polsce po raz pierwszy będą podróżować w systemie free-flow. Czyli nie będzie konieczności (ani nawet możliwości) zatrzymania się przed bramkami i uiszczenia opłaty. Będziemy je musieli uiścić we własnym zakresie. Spodziewam się problemów i dlatego przygotowałem odpowiedzi na 13 najczęściej zadawanych pytań w związku ze zmianami na państwowych autostradach po 1 grudnia.

E-Toll, Autopay, bilet autostradowy… Jak płacić za przejazd?

Nowy system został wprowadzony w celu usprawnienia przejazdu i rozładowania korków przed bramkami. I faktycznie – sam przejazd jest dużo szybszy (tutaj znajdziecie mój test). Niestety osoby, które rzadko poruszają się autostradami lub po prostu są mniej techniczne, będą miały sporo problemów i mogą się po prostu zdziwić.

Przygotowałem odpowiedzi na najczęstsze pytania, które się nasuwają w związku z nowymi zasadami poboru opłat. Oto trzynaście wskazówek. Zapewne nie wyczerpią one tematu, a więc zachęcam do dopytywania w komentarzach o inne kwestie, a ja będę starał się odpowiedzieć.

1. Czy faktycznie z autostrad znikną bramki?

Tak. Od 1 grudnia z państwowych odcinków autostrad (na A2 od Konina do Strykowa oraz na A4 od Wrocławia do Sośnicy) znikną szlabany. Od tego momentu przejazd tam będzie się odbywał w tzw. systemie free-flow (płynny ruch, bez zatrzymywania się).

Nie będziemy mieć możliwości zapłacenia manualnego (przed szlabanem) za przejazd, bo bramek po prostu nie będzie. Ruch będzie płynny, co prawdopodobnie zaoszczędzi nam sporo czasu. Na pozostałych odcinkach płatnych autostrad w Polsce zasady pozostaną bez zmian.

2. Jak można zapłacić za autostradę po 1 grudnia 2021 r.?

Do wyboru będziemy mieli dwie opcje. Po pierwsze, możemy udostępnić nasze dane lokalizacyjne za pomocą aplikacji e-TOLL (tutaj napisałem, jak się do niej „zapisać”), innych aplikacji honorowanych przez państwowy system (np. Autopay, tutaj więcej o tym, jak się do niej „zapisać”) lub urządzeń pokładowych w samochodzie. Po drugie, możemy po prostu nabyć bilet autostradowy podając numer rejestracyjny samochodu, odcinek autostrady, którym zamierzamy podróżować oraz planowaną datę i godzinę rozpoczęcia przejazdu. Taki bilet ma być ważny przez 48 godzin.

3. Gdzie będzie można kupić bilet autostradowy?

Jeżeli znamy dane przejazdu, to taki bilet najlepiej jest kupić z wyprzedzeniem. Bilet autostradowy możemy kupić w wersji elektronicznej lub fizycznej. Osobiście kupimy go na wybranych stacjach paliw i w samoobsługowych automatach na parkingach. Niestety nie jest dostępna lista lokalizacji, ale domyślam się, że będą to stacje benzynowe, restauracje i MOP-y zlokalizowane przy płatnych odcinkach autostrad itp.

Jeżeli chodzi o wersję elektroniczną, to możemy zakupić bilet autostradowy za pomocą rządowych narzędzi (specjalna aplikacja e-TOLL Bilet oraz po prostu Internetowe Konto Klienta systemu e-TOLL) lub za pośrednictwem partnerów (np. Autopay, a w przyszłości pewnie chociażby banki i operatorzy komórkowi).

4. Czy można odzyskać pieniądze w przypadku rezygnacji z podróży?

W przypadku, gdy za przejazd autostradą zamierzaliśmy płacić za pomocą aplikacji, po prostu opłata ta nie zostanie pobrana. Jeśli doładowaliśmy konto w aplikacji e-TOLL, to te pieniądze nie przepadają, po prostu czekają na kolejny przejazd. Jeśli korzystamy z aplikacji Autopay podpiętej do karty płatniczej, to problemu nie ma – po prostu z karty nie znikną pieniądze, bo nie zostaniemy zlokalizowani na autostradzie.

Z kolei zakupiony bilet autostradowy będzie można zwrócić przed startem podróży w miejscu zakupu, czyli np. w aplikacji e-TOLL Bilet. Niestety, jeżeli przypomnimy sobie o bilecie po godzinie startu podróży, to już nie będziemy mogli go zwrócić.

Czytaj też: Dzięki tej aplikacji mają zniknąć korki na autostradach. Już cztery banki „włożyły” Autopay do swoich aplikacji mobilnych! Jak ją aktywować? I czy warto?

Ceny za przejazd, kary dla zapominalskich

5. Jakie kary grożą za brak opłaty za przejazd?

Po 1 grudnia na autostradzie będzie trochę tak jak w autobusie. Do nas będzie należało zadanie, aby poprawnie uiścić opłatę, a wyznaczeni kontrolerzy będą nas z tego obowiązku rozliczać. Taką kontrolę może przeprowadzić chociażby Służba Celno-Skarbowa, Inspekcja Transportu Drogowego oraz Policja.

Za brak prawidłowo funkcjonującej aplikacji lokalizacyjnej lub zakupionego biletu autostradowego grozi nam kara grzywny w wysokości 500 zł (zmniejszana o 100 zł za szybką zapłatę). Na początku funkcjonariusze będą prawdopodobnie zaledwie upominali kierowców, ale ostatecznie gapiostwo (lub celowe unikanie opłat) skończy się grzywną.

6. Ile kosztuje przejazd autostradą?

Dotychczas sprawa była prosta. Inkasent na bramkach podawał nam kwotę, a my po prostu płaciliśmy. Teraz będziemy musieli zaplanować swoją trasę i albo doładować konto w aplikacji e-TOLL odpowiednią kwotą albo kupić bilet na określone odcinki autostrady, albo skorzystać z aplikacji Autopay (do której można podpiąć kartę płatniczą). W przypadku tej ostatniej opcji nie musimy wiedzieć, ile kosztuje przejazd autostradą – system pobierze tyle pieniędzy, ile trzeba z naszej karty płatniczej.

Trasę możemy „wycenić” w Internetowym Koncie Klienta e-TOLL w zakładce „Wyznacz trasę”. Jest tam specjalny kalkulator, ale korzystanie z niego bywa uciążliwe i czasochłonne. Możemy też poszukać w internecie stawek za określone odcinki (na stronie rządowej ich nie znalazłem).

7. Czy nowy system obejmie wszystkie odcinki autostrad?

Niestety, w Polsce różne odcinki autostrad są zarządzane przez różne podmioty (nawet w ramach jednej autostrady). Część autostrad została wybudowana w systemie koncesyjnym, a część jest zarządzana przez GDDKiA. W związku z tym za pomocą systemu e-TOLL (na razie) nie zapłacimy na pozostałych płatnych autostradach w Polsce.

Najbardziej uniwersalna jest aplikacja Autopay. Poniższa mapa prezentuje autostrady, za które od 1 grudnia zapłacimy z wykorzystaniem Autopay.

W przypadku korzystania z Autopay do opłacania zarówno przejazdów na autostradach państwowych, jak i tych koncesyjnych otrzymamy na koniec miesiąca osobną notę obciążeniową (danina publiczna, nie podlega oVATowaniu) oraz fakturę VAT. W przypadku użytkowników biznesowych księgowość nie powinna mieć problemu z rozliczeniem takiej noty obciążeniowej.

Czytaj też: Znów podwyżki: autostrada A2 kosztuje już 44 gr. za każdy kilometr! Czy polskie autostrady są za drogie? Sprawdzam stawki i… terminy koncesji

Poruszanie się w nowym systemie – najważniejsze problemy

8. Co zrobić, gdy mamy więcej samochodów?

Zarówno aplikacja e-TOLL, jak i aplikacja Autopay umożliwiają rejestrację kilku pojazdów w ramach jednego konta. Natomiast kupując bilet autostradowy, po prostu musimy podać numer rejestracyjny w momencie zakupu.

9. Gdzie znajdziemy historię przejazdów i opłat?

Niestety aplikacja e-TOLL nie zapewnia dostępu do naszej historii przejazdów. Widać tylko, kiedy odbył się przejazd, ale nie widać ani odcinka przejazdu, ani pobranych opłat. W celu sprawdzenia szczegółów musimy zalogować się na nasze Internetowe Konto Klienta i wejść do zakładki „Historia”. Niestety jadąc z Wrocławia do Sośnicy, nie zobaczymy takiej zbiorczej informacji, a jedynie poszczególne odcinki, które pokonaliśmy. Z kolei aplikacja Autopay udostępnia historię przejazdów.

10. Czy podczas jazdy z aplikacją e-TOLL można odbierać telefon?

Aplikacja e-TOLL działa w taki sposób, że przez cały czas nas lokalizuje. Czy więc w czasie przejazdu autostradą można jej „przeszkadzać” i rozmawiać przez telefon? Teoretycznie tak. Oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Sama aplikacja może działać w tle podczas rozmowy i takie połączenie telefoniczne nie zatrzyma zbierania danych lokalizacyjnych. Potwierdziła mi to konsultantka na infolinii.

Natomiast może się zdarzyć, że aplikacja będzie się domagała atencji i nam zasygnalizuje, że coś jest nie tak. Gdy zminimalizujemy okno z aplikacją, to pojawi się komunikat „Przejazd w trakcie realizacji, kliknij aby wrócić do aplikacji”, a po chwili poniższy komunikat:

Aplikacja może też informować nas o niskiej jakości zbieranych danych lokalizacyjnych. Jeżeli podróżujemy z pasażerem, to nie ma problemu i może on nam pomóc w doładowaniu telefonu lub przełożeniu go w inne miejsce. Natomiast jadąc sami, pewnie nawet nie zobaczymy, że coś jest nie tak i będziemy zmuszeni zareagować dopiero po odbytym przejeździe.

11. Co zrobić, gdy opłata nie będzie się zgadzać z trasą przejazdu?

System e-TOLL oparty jest o geolokalizację użytkowników, a więc może się zdarzyć, że coś nie zadziała. Aplikacja może zgubić zasięg, telefon może nam się zawiesić, możemy też po prostu zapomnieć „rozpocząć przejazdu”.

Teoretycznie na naszym koncie e-TOLL możemy wejść w zakładkę „uzupełnij przejazd”. Niestety dotyczy to tylko aktualnie trwającego przejazdu. Czyli – jeżeli jakimś cudem zauważycie, że Wasz przejazd nie jest rejestrowany – powinniście się zalogować do internetowego konta i uzupełnić ten przejazd. Oczywiście w tym celu wypadałoby zjechać na jakiś parking.

Jeżeli – co bardziej prawdopodobne – zauważycie źle pobraną opłatę po pewnym czasie (np. system uzna, że na jednym odcinku zjechaliście na polne drogi z autostrady), to można wejść w zakładkę „komunikaty” i dodać zgłoszenie.

We wniosku powinniśmy umieścić numer rejestracyjny (NRP), datę i godzinę przejazdu, miejsce przejazdu i ewentualnie opis. Następnie liczymy na to, że takich zgłoszeń będzie mało i zostanie szybko rozpatrzone. Ja osobiście ciągle czekam na rozpatrzenie mojego zgłoszenia w podobnej sprawie, a więc nie odpowiem Wam, ile to trwa. Niestety, raczej jest to kwestia tygodni, a nie dni (a ciągle mówimy o okresie przed 1 grudnia, gdy osób korzystających z aplikacji jest stosunkowo mało).

12. Co zrobić, gdy skończą nam się środki na koncie przedpłaconym w e-TOLL?

Aplikacja e-TOLL działa na doładowania (inaczej niż aplikacja Autopay, do której podpina się kartę). Jesteśmy zobowiązani do zasilenia naszego konta rozliczeniowego odpowiednią kwotą. Może się jednak zdarzyć, że środki nam się wyczerpią (zmienimy trasę, zapomnimy). W takiej sytuacji musimy uzupełnić stan konta do trzech dni roboczych od zakończenia przejazdu. W Autopay nie ma tego problemu, bo za przejazd płacimy bezpośrednio z naszej karty płatniczej.

13. Masz inne pytanie? Zadzwoń na infolinię

Gdy miliony Polaków zaczną jeździć bez bramek, to na pewno pojawią się jakieś nieprzewidziane problemy. Przygotowano całodobową infolinię e-TOLL (800 101 101 – numer bezpłatny dla użytkowników telefonów stacjonarnych w Polsce i +48 22 521 10 10 – numer płatny dla użytkowników telefonów komórkowych), na której możemy zadać swoje pytanie (po polsku, angielsku, niemiecku i rosyjsku).

Powodzenia. Miejmy nadzieję, że 1 grudnia wszytsko będzie szło (jechało) gładko!

Czytaj też: Skąd się biorą korki przy bramkach na autostradach? Wystarczyłoby poprawić jeden drobiazg. Dlaczego nikomu nie zależy?

Zdjęcie główne: jonbonsilver i loufre / pixabay