Czy frank szwajcarski, znany jako „safe haven”, może przebić sufit i wzbić się do nieba? Jak długo potrwa świetny czas helweckiej waluty?

Frank szwajcarski znów jest mocny. Już po raz kolejny w ciągu ostatnich kilku miesięcy puka do poziomu 4,6 zł i jeśli go przebije, otworzy sobie drogę do dalszych wzrostów. Czy frank szwajcarski umocni swój status „bezpiecznej przystani”, sprawiając wielkie problemy helweckim eksporterom i dając zarobić konserwatywnym ciułaczom z całego świata? Kto dzisiaj stawia na wzrost kursu franka szwajcarskiego i czy my też powinniśmy to zrobić? 

Frank szwajcarski z pewnością nigdy nie utracił statusu „safe haven”, co udowadnia w ostatnich miesiącach. Gdy niepokoje geopolityczne przybierają na sile, CHF umacnia się do innych walut. Co ciekawe, daje się zaobserwować jego moc w każdy piątek, bo inwestorzy lubią uciekać przed weekendem w bezpieczne aktywa. Nigdy bowiem nie wiadomo, co w sobotę i niedzielę wymyślą politycy na Bliskim Wschodzie albo… po prostu na Wschodzie.

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

Sprawdziłem, że w drugim półroczu 2024 r. w piątek kurs CHF/USD rósł średnio o 0,2%, podczas gdy kurs EUR/USD o 0,12%. Może to nie są wielkie skoki, ale widać statystycznie umocnienie franka szwajcarskiego przed weekendem, jeśli więc macie jakieś pokłady szwajcarskiej waluty, to pamiętajcie, że warto ją wymieniać na nasze złote właśnie tuż przed weekendem.

W ostatnim czasie notowania franka szwajcarskiego znalazły się w bardzo ciekawym miejscu. O ile jeszcze wiosną frank był mniej więcej tyle samo wart, co euro, teraz „pęka” poziom 1,07 euro za franka. Tak naprawdę to bardzo ważna strefa, której przekroczenie przez franka może spowodować, że frank przebije także poziom 1,08 euro za „szwajcara” i znajdzie się na nieznanych wodach. Teoretycznie szwajcarski bank centralny nie powinien chcieć do tego dopuścić, ale… wzrost ryzyka na świecie może sprawić, że szwajcarska waluta zachowa się w nieobliczalny sposób.

Notowania CHF/EUR – 5 lat

W długim terminie znaczenie franka jako „bezpiecznej przystani” widać jeszcze bardziej. Frank szwajcarski w ciągu ostatnich 20 lat umocnił się do amerykańskiego USD o około 50%, a w ciągu 40 lat – o około 80%. A mówimy o zmianie kursu w porównaniu do najpotężniejszej waluty świata! Co musiałoby się stać, by szwajcarski frank znów był słaby, jak np. wtedy, kiedy Polacy zaciągali w nim kredyty przy kursie 2 zł?

Parytet siły nabywczej EUR/CHF

Źródło: fpre.ch

Notowania USD/CHF od 2002 roku

Źródło: TradingView

Wzrost kursu franka szwajcarskiego. Dlaczego jest bezpieczną przystanią?

Dlaczego frank szwajcarski jest uważany za jedno z najbezpieczniejszych aktywów na świecie i jest jedną z najczęściej wymienianych walut na rynku forex? Przede wszystkim ze względu na stabilność szwajcarskiej gospodarki i systemu politycznego oraz stosunkowo niską stopę inflacji. Szwajcaria nie stosuje standardu złota, ale Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) utrzymuje siódme co do wielkości rezerwy złota na świecie (pod koniec I kwartału 2024 r. miał ponad 1000 ton tego metalu szlachetnego). O wielkiej mocy i stabilności helweckiej waluty niechaj świadczy fakt, że 10-centymowe monety wybite w 1879 roku wciąż są w obiegu jako legalny środek płatniczy.

Popyt na franka szwajcarskiego jako bezpieczną przystań wzrósł w latach następujących po kryzysie finansowym z 2008 r., bowiem te trudne czasy nie zachwiały górskim krajem. Szwajcarskie finanse są w świetnym stanie i są odpowiednio zabezpieczone. Dług publiczny do PKB wynosi około 38% i to jest jeden z najniższych odczytów w krajach rozwiniętych. SNB posiadał na początku tego roku 884 mld dolarów rezerw walutowych i były one równe około 88% PKB kraju na koniec 2023 r. Szwajcaria ma trzecie co do wielkości rezerwy walutowe na świecie, ustępując jedynie Japonii (1272 mld dolarów) oraz Chinom (3626 mld dolarów) – jak mówią dane MFW.

Aby zorientować się, że CHF jest przewartościowany, warto przyjrzeć się jego kursom wymiany z podobnymi walutami. I tak: CHF jest notowany ponad 50% powyżej poziomu sprzed pandemii w stosunku do jena japońskiego. Jest to zaskakujące zjawisko, jeśli weźmiemy pod uwagę, że względne trendy inflacyjne w obu krajach były bardzo podobne w ostatnich latach.

Notowania CHF/JPY – 5 lat

Źródło: TradingView

Korelacja EUR/CHF z innymi aktywami

Źródło: ING Think

Mocny CHF szkodzi szwajcarskiemu biznesowi, bo sprawia, że zagraniczne towary są tanie w Szwajcarii i dla Szwajcarów, ale zakup towarów i usług wytworzonych w Helwecji jest drogi. SNB związał franka szwajcarskiego z euro we wrześniu 2011 roku na poziomie 1,20 franka za euro. SNB bronił sztywnego kursu poprzez sprzedaż szwajcarskiej waluty na otwartym rynku, ale wytrzymał w takim reżimie tylko do stycznia 2015 roku. To była pamiętna sesja, bo notowania akcji na szwajcarskiej giełdzie tąpnęły, a CHF w kilka minut umocnił się o około 30% w stosunku do euro.

Frank szwajcarski w tym roku generalnie się umacnia, mimo że SNB już trzy razy obniżył główną stopę procentową, z 1,75% do 1%. Szwajcarski Bank Narodowy zapowiada, że cykl obniżek będzie trwał, gdyż inflacja spadła do poziomu najniższego od ponad trzech lat (0,8% w skali roku), a tymczasem CHF wciąż się umacnia. SNB zasugerował, że może interweniować bezpośrednio, aby powstrzymać dalsze wzrosty kursu CHF. Trudno oczekiwać, by SNB nie obniżał stóp – dopóki inflacja w Szwajcarii jest niższa niż w strefie euro (2,2%), łagodna polityka pieniężna będzie utrzymywana.

Zresztą władze Szwajcarii są pod presją przedsiębiorców. Kiedy EUR/CHF był notowany w pobliżu 0,92 na początku sierpnia, grupa lobbystów eksportowych z organizacji Swissmem wezwała SNB do ograniczenia siły franka szwajcarskiego. Swissmem uważa, że wartość godziwa dla EUR/CHF jest bliska 0,98.

Główna stopa procentowa SNB

Źródło: Trading Economics

Inflacja w Szwajcarii

Źródło: Trading Economics

SNB może znacznie osłabić CHF, ale czy to zrobi?

Inwestorzy zwracają się ku frankowi szwajcarskiemu jako alternatywie dla japońskiego jena w celu finansowania transakcji typu carry trade. Chodzi o popularną strategię, w której inwestorzy pożyczają waluty o niskich stopach procentowych, a następnie wymieniają je na waluty (lub aktywa) o wyższej rentowności. Atrakcyjność carry trade na CHF wzrosła z uwagi na to, że jen japoński „przygasł” po słabych danych gospodarczych z USA i niespodziewanej podwyżce stóp procentowych Banku Japonii. Główna stopa SNB wynosi obecnie 1%. W Stanach Zjednoczonych jest to 5%, w Wielkiej Brytanii 5%, a w strefie euro 3,4%.

Warto też zwrócić uwagę na pewien paradoks. Otóż SNB w tym roku osiągnął zysk w wysokości 58,8 mld franków, notując zyski z inwestycji w akcje (m.in. Nvidia), obligacje i waluty. Tymczasem osiąganie zysków nie jest celem SNB, więc wiele wskazuje na to, że jeśli bank nie przeznaczy większych kwot na interwencje rynkowe osłabiające CHF, to powróci do wypłacania dywidend. Wedle prawa wszelkie nadwyżki SNB mogą być przekazywane rządom kantonalnym i federalnemu. Powrót SNB do rentowności poprawi więc sytuację finansową Szwajcarii, co pośrednio… będzie też umacniało helwecką walutę. W 2020 i 2021 r. SNB przekazał rządom po 6 mld franków (w latach 2022-24 nie przekazywał nic).

Klucze do osłabienia franka trzyma więc w rękach SNB. Czy jednak naprawdę można spodziewać się jakichś zdecydowanych interwencji SNB na rynku? To jest oczywiście możliwe, ale różnica w inflacji między Szwajcarią a strefą euro znacznie się zmniejszyła w porównaniu z poziomami obserwowanymi w 2022 i 2023 roku. To oznacza, że SNB nie będzie dążył za wszelką cenę do osłabiania CHF, jak miało to miejsce w latach 2022 i 2023. SNB może wrócić do kupowania innych walut w drugiej połowie roku, jednak prawdopodobieństwo zdecydowanego interwencjonizmu wydaje się nieduże.

Wartość interwencji SNB (mld CHF, skala prawa) na tle kursu EUR/CHF

Źródło: ING Think

Wedle szacunków ING Think – polegających na zestawieniu kursu EUR/CHF z rozpiętością oczekiwań dotyczących stóp procentowych EBC i SNB – w obliczu perspektywy niższych stóp procentowych na całym świecie do 2025 r. i rosnącej niepewności geopolitycznej związanej z wyborami w USA oraz wydarzeniami na Bliskim Wschodzie, kurs EUR/CHF będzie w tym roku notowany w dolnej połowie przedziału 0,92-0,98. Czyli, patrząc z naszego punktu widzenia, frank będzie droższy niż euro.

Swego rodzaju wskaźnikiem pokazującym, co będzie się działo w średnim terminie z frankiem szwajcarskim, są spekulacyjne pozycje netto traderów ujawniane przez Commodity Futures Trading Commission (CFTC). Zazwyczaj wysoka liczba zakładów na wzrost wartości waluty sygnalizuje, że rynek jest już przegrzany i warto otwierać pozycje na spadek i odwrotnie – duża liczba pozycji na spadki powinna zachęcać do otwierania zakładów na wzrosty. W okresie maj–lipiec 2024 r. liczba „szortów” była wyjątkowo wysoka i to rzeczywiście sygnalizowało nadchodzące odbicie. Obecnie tenże wskaźnik nie przekazuje zdecydowanej podpowiedzi, choć raczej sygnalizuje, iż należy spodziewać się dalszego umocnienia CHF.

Spekulacyjne pozycje netto na CHF (w tys. kontraktów)

Źródło: CFTC / Investing.com

Wiatr będzie wiał helweckiej gospodarce w plecy czy w twarz?

A co będzie się działo z CHF w długim terminie? To przede wszystkim zależy od stóp procentowych oraz kondycji gospodarki szwajcarskiej. Historycznie rzecz biorąc, szwajcarskie stopy procentowe są bardzo wrażliwe na zachowanie stóp w skali globalnej – są z nim silnie skorelowane. Wszystko wskazuje na to, że będą szły w dół, pod przewodnictwem Fed i EBC. To oznacza, że i SNB będzie kontynuował cykl obniżek i to będzie potencjalnie „wiatr” będący przeciwwagą dla statusu CHF jako „safe haven”, ale z drugiej strony ten „wiatr” będzie popychał do przodu szwajcarską gospodarkę. A to wzmocni wzrost kursu franka szwajcarskiego.

Wedle konsensusu analityków (obliczonego przez Fahrländer Partner Raumentwicklung – FPRE), w tym roku helwecka gospodarka powinna urosnąć o 1,1%, a w przyszłym o 1,5%. Jakże to kontrastuje z prognozami dla gospodarki niemieckiej, która w całym 2024 r. może nie urosnąć, a grozi jej nawet minimalne skurczenie. To wszystko są argumenty na rzecz coraz mocniejszego franka.

Annualizowane tempo wzrostu PKB Szwajcarii

Źródło: Trading Economics

Szwajcaria – realne PKB (roczna zmiana) na tle konsumpcji prywatnej

Źródło: fpre.ch

Nie ma wielu przesłanek przemawiających za tym, że frank szwajcarski może się w najbliższym czasie osłabić. Raczej trzeba liczyć na wzrost kursu franka szwajcarskiego. Racjonalność działań SNB i stabilność helweckiej gospodarki powodują, że będzie on nadal postrzegany jako „bezpieczna przystań”. A to wzmocni też jego inwestycyjną atrakcyjność, niezależnie od tego, jakie oprocentowanie będą zapewniały szwajcarskie obligacje.

Czytaj też: Frank szwajcarski stał się znów inwestycyjnym hitem. SNB reaguje i ścina stopy. Ale czy będzie w stanie trwale osłabić franka?

—————————————

POSŁUCHAJ PODCASTU „FINANSOWE SENSACJE TYGODNIA”

Źródło obrazka: Unsplash