Upadek Northvolt: pech, złe zarządzanie czy produkt uboczny europejskiej polityki klimatycznej? Co jest z nami nie tak?

Upadek Northvolt jest dla Europy szokiem – szwedzki producent akumulatorów do elektryków to wszak najlepiej dokapitalizowany startup w historii Europy. Firma miała stać się antidotum na uzależnienie kontynentu, a zwłaszcza jego przemysłu motoryzacyjnego, od dostaw z Chin. Co spowodowało upadek nadziei europejskiej zielonej transformacji?

Europa stawia przed sobą ambitne cele klimatyczne. Unia Europejska ma do 2030 r. zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o co najmniej 55% w porównaniu z poziomem z 1990 r., a do 2050 r. osiągnąć neutralność klimatyczną. Żeby ten drugi cel był realny, od 2035 r. w Europie mają nie być rejestrowane już żadne nowe auta spalinowe – takie, które spalają tradycyjne paliwa, jak benzyna, olej napędowy czy LPG. A już w latach 2030-2024 koncerny motoryzacyjne mają się upewnić, że produkowane przez nich samochody będą średnio wytwarzać 55% mniej emisji CO2 niż w 2021 r. Taki cel można osiągnąć tylko zwiększając sprzedaż samochodów elektrycznych.

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

Przymuszeni przepisami europejscy producenci samochodów rzucili się do produkcji elektryków. I zaczęli nerwowo szukać alternatyw dla chińskich dostawców akumulatorów, nie chcąc się jeszcze bardziej uzależniać od importu z Kraju Środka. Prawda bowiem jest taka, że Europie brakuje zarówno surowców, jak i technologii do wytwarzania baterii do elektryków. Czasy technologicznej dominacji Starego Kontynentu już dawno minęły.

W tej sytuacji Northvolt, założony w 2015 r. przez dwóch byłych pracowników Tesli i obiecujący zbudowanie fabryki akumulatorów do samochodów elektrycznych jawił się jako doskonały partner dla europejskich firm motoryzacyjnych. W 2019 r., gdy spółka starała się pozyskać finansowanie od inwestorów, do jej akcjonariatu weszły Volkswagen i BMW. Grupa z Wolfsburga do dziś jest największym udziałowcem Northvolt z udziałem w wysokości około 20%.

Ulubieniec inwestorów. Tyle tylko, że nie dowozi

Northvolt, przynajmniej od 2019 r., szybko zbierał pieniądze od inwestorów. W maju tamtego roku pozyskał około 350 mln euro od Europejskiego Banku Inwestycyjnego a następnie 1 mld euro od grupy inwestorów, do której oprócz VW i BMW należały Goldman Sachs i szwedzki ubezpieczyciel Folksam. Pieniądze płynęły szerokim strumieniem – ze środków europejskich czy instytucji finansowych.

Zwieńczeniem sukcesów firmy w finansowaniu jej planów było 5 mld euro w zielonym finansowaniu pozyskane na początku tego roku. Wszystko to na sfinansowanie kosztownej ekspansji – firma planowała zbudować fabryki w Niemczech i Kanadzie. Plan tym bardziej ambitny, że… Northvoltowi nie udało się osiągnąć planowanej skali produkcji w macierzystym zakładzie firmy w północnej Szwecji. Były już prezes firmy Peter Carlsson przyznaje, że była ona „zbyt agresywna” w swych planach.

Opóźnienie w zwiększaniu produkcji do poziomu docelowego było spore. Firma miała w 2023 r. osiągnąć produkcję baterii na poziomie 32 GWh, a produkuje raptem 1 GWh. Plany na 32 GWh przesunięto na rok 2026. Teraz, gdy wniosła o ochronę przed wierzycielami, plany te są jeszcze bardziej mgliste niż były dotychczas.

Nic więc dziwnego, że w połowie tego roku BMW wypowiedziało firmie kontrakt na dostawy akumulatorów za 2 mld dolarów. Po prostu firma z Monachium nie mogła sobie pozwolić na tak duże opóźnienie we wprowadzaniu nowych modeli – a musiałaby czekać do 2026 r., gdyby czekała na Northvolta. Była to zapewne trudna decyzja dla BMW – wszak znaczącego inwestora w Northvolcie.

Również sytuacja na światowych rynkach komplikuje kłopoty firmy. Sprzedaż elektryków jest słaba, więc popyt na akumulatory rośnie o wiele wolniej niż zakładano jeszcze parę lat temu. Jednocześnie azjatyccy producenci produkują coraz więcej akumulatorów, by osiągnąć efekty skali, a to ściąga w dół ceny na rynkach. To nie pomaga Northvoltowi.

ESG w Northvolt? Co dalej z europejskim pupilkiem?

Firma ma problemy nie tylko ekonomiczno-finansowe, ale również wizerunkowe. Jak na ulubieńca finansowania ESG (te 5 mld dolarów w „zielonym” finansowaniu), szwedzki producent ma dość słabe osiągnięcia ESG.

Środowisko? Firma jest oskarżana o odprowadzanie ścieków o zbyt wysokiej zawartości metali. Odpowiedzialność społeczna? Odnotowano cztery przypadki niewyjaśnionych zgonów pracowników firmy. Ład korporacyjny? Jeden z inwestorów firmy narzeka, że nie miał sygnałów o kłopotach firmy: rosnących budżetach czy opóźnieniach inwestycji. Jak stwierdził, firma używała modeli w excelu i prezentacji by ukryć to, jak niewielkie stały się jej zasoby gotówki.

Co stanie się ze szwedzką firmą? Na razie złożyła wniosek o ochronę przed wierzycielami w celu restrukturyzacji – tak zwana Chapter 11 bankruptcy. I mimo że przed ostatnim weekendem miała tylko 30 mln euro gotówki – tyle, ile potrzebuje do funkcjonowania przez tydzień – to ma dostęp do przeszło 200 mln dolarów innych środków. Ale jeśli chce przetrwać, potrzebuje sporo więcej. Podobno co najmniej 1,2 mld dolarów.

Nie będzie łatwo je znaleźć. Największy udziałowiec Volkswagen ma swoje spore problemy i na pewno nie będzie wydawać gotówki na ratowanie swojej inwestycji w szwedzką spółkę. Goldman Sachs, drugi co do wielkości udziałowiec, już poinformował inwestorów swoich funduszy private equity, że do końca roku spisze wartość inwestycji w Northvolt do zera z przeszło 900 mln dolarów. Rząd szwedzki już zadeklarował, że nie zamierza interweniować.

Można mieć tylko nadzieję, że nawet jeśli szwedzka spółka zbankrutuje, to wytworzony przez nią know-how (na przykład ogniwa sodowe) pozostanie w Europie i zostanie wykorzystany z dobrym skutkiem.

Cele ambitne być mogą, ale realistyczne być muszą

Jakie można wyciągnąć nauki z historii Northvolta? Po pierwsze mamy naukę, przede wszystkim dla inwestorów prywatnych, że firmie, w którą inwestujemy, trzeba patrzeć na ręce. Zwłaszcza jeżeli jest startupem. Bo wygląda na to, że Northvolt zbierał potężne sumy na kolejne projekty, ale wykorzystywał te pieniądze w dużej mierze do przykrycia faktu, że jego pierwsza fabryka w Szwecji nie była w stanie wypełnić założeń technologicznych i biznesowych.

Druga nauka to taka, że ambitne polityki publiczne, a taką jest z pewnością polityka klimatyczna UE, jeśli są wprowadzane w oderwaniu od realiów społecznych i ekonomicznych, prowadzą do nie do końca optymalnych decyzji – nie tylko urzędów publicznych, ale i prywatnych firm, których te działania dotyczą. Gdyby nie bardzo mocno podkręcone cele dla emisji CO2 w transporcie, Volkswagen i BMW być może byłyby ostrożniejsze w inwestowaniu w firmę, która wciąż tylko pracuje nad efektywną technologią.

To, że zbyt ambitne polityki prowadzą do niedobrych – również politycznie – skutków, widzimy coraz bardziej w otaczającym nas świecie. Ambitna polityka migracyjna Angeli Merkel doprowadziła do tego, że sponsorowana przez Rosję AfD ma szanse na drugie miejsce w wyborach do Bundestagu.

Podobnie może być z polityką klimatyczną, co widzimy już w USA, gdzie do władzy doszła ekipa mało dbająca o klimat. Jeśli będziemy wprowadzać cele klimatyczne nie uwzględnimy tego, czy może je zaakceptować zwykły obywatel, to w kolejnych wyborach mogą dojść do władzy formacje, które politykę klimatyczną wyrzucą po prostu do kosza. Ze szkodą dla nas wszystkich.

Czytaj też: Samochody elektryczne tracą szybko na wartości. To problem dla kupujących oraz tych, którzy finansują leasing lub najem. Jak żyć?

Czytaj też: Europa chce wprowadzić wysokie cła na chińskie auta elektryczne. Czy to dobry pomysł? I czy na awanturze o chińskie elektryki możemy coś zyskać?

———————–

ZOBACZ NAJNOWSZE WIDEO „SUBIEKTYWNIE O FINANSACH”

Jeśli nie chcesz przegapić kolejnych rozmów z ekspertami, to koniecznie subskrybuj kanał „Subiektywnie o Finansach” na platformie Youtube. Proszę też zalajkuj nasze filmy i podziel się komentarzem pod nimi.

———————–

POSŁUCHAJ „FINANSOWYCH SENSACJI TYGODNIA”:

>>> FST (238): Dlaczego po kiepskim 2023 r. polska gospodarka tak anemicznie zbiera się do wzrostu? Kiedy uruchomi się silnik inwestycji? Dlaczego słabnie silnik konsumpcji? Czego obawia się polski konsument? Dlaczego to, co widzimy w danych o stanie gospodarki, tak bardzo zaczęło rozjeżdżać się z tym, co czują i widzą ludzie w sklepach i na bazarkach? O strachach polskich konsumentów i nie tylko – Maciej Danielewicz rozmawia z Andrzejem Kubisiakiem z Polskiego Instytutu Ekonomicznego

>>> FST (239): Czy złoto stało się właśnie aktywem spekulacyjnym i czy to powinno zmienić nasz do niego stosunek? Jak wzrost cen złota wpływa na popyt producentów biżuterii i konsumentów? Czy możliwe jest, że powstanie złoto syntetyczne, które zmieni układ sił na rynku? Jakie są szanse na to, że powstanie waluta zabezpieczona rezerwami złota? Co się musi stać, żeby złoto znów spadło poniżej 2000 dolarów za uncję? O tym wszystkim Maciej Samcik rozmawia z Michałem Teklińskim, ekspertem Goldenmark i Goldsaver.pl.

>>> FST (240): ESG to nie tylko ekologia. Jak dziś wygląda inwestowanie ESG-style? Inwestowanie w ESG ostatnio jakby wychodziło z mody, bo trend ten zaczął być utożsamiany z wyłącznie ekologią albo z… ekościemą, czyli greenwashingiem. Ale teraz nadchodzi „oczyszczenie”. Odpowiedzialne inwestowanie zaczyna być postrzegane jako lokowanie w szeroki lifestyle, czyli takie życie, które nie wymaga wielkich poświęceń, ani ograniczeń, a jedynie wyłącza te aspekty, które drastycznie szkodzą nam i naszym dzieciom. Jak inwestują fundusze definiujące ESG w ten sposób? Rozmowa z Pawłem Mizerskim, szefem inwestycji i wiceprezesem w UNIQA TFI.

——————————-

ZAPISZ SIĘ NA NASZE NEWSLETTERY

>>> W każdy weekend sam Samcik podsumowuje tydzień wokół Twojego portfela. Co wydarzenia ostatnich dni oznaczają dla Twoich pieniędzy? Jakie powinieneś wyciągnąć wnioski dla oszczędności? Kliknij i się zapisz.

>>> Newsletter „Subiektywnie o Świ(e)cie i Technologiach” będziesz dostawać na swoją skrzynkę e-mail w każdy czwartek bladym świtem. Będzie to podsumowanie najważniejszych rzeczy, o których musisz wiedzieć ze świata wielkich finansów, banków centralnych, najpotężniejszych korporacji oraz nowych technologii. Kliknij i się zapisz.

——————————

ZNAJDŹ NAS W SOCIAL MEDIACH

Jesteśmy nie tylko w „Subiektywnie o Finansach”, gdzie czyta nas ok. pół miliona realnych odbiorców miesięcznie, ale też w mediach socjalnych, zwanych też społecznościowymi. Tam krótkie spostrzeżenia o newsach dotyczących Twoich pieniędzy. Śledź, followuj, bądź fanem, klikaj, podawaj dalej. Twórzmy razem społeczność ludzi troszczących się o swoje pieniądze i ich przyszłość.

>>> Profil „Subiektywnie o Finansach” na Facebooku śledzi ok. 100 000 ludzi, dołącz do nich tutaj

>>> Profil Maćka Samcika w portalu X (dawniej Twitter) śledzi prawie 26 000 osób, dołącz do nich tutaj

>>> Profil „Subiektywnie o Finansach” w Instagramie ma prawie 11 000 followersów, dołącz do nich tutaj

>>> Połącz się z Samcikiem w Linkedin, samcikowy profil połączyło ze swoim 23 000 ludzi. Dołącz tutaj

>>> Kontent wideo „Subiektywnie o Finansach” na platformie YouTube subskrybuje prawie 10 000 widzów. Dołącz do nich tutaj

——————————-

ZAPLANUJ ZAMOŻNOŚĆ Z SAMCIKIEM

Myślisz, że nie masz szans na żywot rentiera? Że masz za mało oszczędności? Że za mało zarabiasz? Że nie umiał(a)byś dobrze ulokować pieniędzy, gdybyś je miał(a)? W tym e-booku pokazuję, że przy odrobinie konsekwencji, pomyślunku i, posiadając dobry plan, niemal każdy może zostać rentierem. Jak bezboleśnie oszczędzać, prosto inwestować i jak już teraz zaplanować swoje rentierstwo – o tym jest ten e-book. Praktyczne rady i wskazówki. Zapraszam do przeczytania – to prosty plan dla Twojej niezależności finansowej. Polecam też trzy inne e-booki: o tym, jak zrobić porządek w domowym budżecie i raz na zawsze wyjść z długów, jak bez podejmowania ryzyka wycisnąć więcej z poduszki finansowej i jak oszczędzać na przyszłość dzieci.

———————–

zdjęcia: Northvolt.com