Gotówka tak łatwo nie zniknie z naszego życia. We Francji zakochują się w niej… coraz młodsi konsumenci. Bo daje wolność

Mimo rosnącej popularności płatności elektronicznych gotówka nie daje za wygraną. Potwierdzają to wyniki najnowszego sondażu francuskiej opinii publicznej Ifop dla Monnaie de Paris. Badanie trwało przez trzy ostatnie lata. Francuzi byli pytani o to, jakie znaczenie ma dla nich gotówka w życiu codziennym. Okazało się, że gotówka jest tym środkiem płatniczym, do którego konsumenci nad Sekwaną mają największe zaufanie. A jej rola… rośnie. I to wśród młodszej grupy konsumentów (w wieku ok. 35 lat). Gotówka nie zniknie z naszych portfeli?

Jak to możliwe, że w świecie rosnącej palety rodzajów płatności online wciąż dużą rolę odgrywają tradycyjne banknoty i monety? I nie chodzi tu o „zapas awaryjny” gotówki trzymanej w domu na wszelki wypadek, gdyby nastąpiła jakaś awaria. „Domowy skarbiec” jest popularny wśród konsumentów, ale popularność utrzymuje także gotówka używana w życiu codziennym, do bieżących zakupów.

Ciekawe? Po przeczytaniu wróć tutaj, kliknij i odkryj sprawdzone patenty Samcika na ochronę przed inflacją

Płacenie gotówką to zwyczaj osób starszych i… młodszych! Gotówka nie zniknie?

Sondaż Ifop pokazuje, że gotówka jest drugim najczęściej używanym środkiem płatniczym (po kartach płatniczych). Jak dużo osób używa gotówki na co dzień do bieżących zakupów? Aż 74% Francuzów w 2023 r. deklarowało użycie codzienne. Zaskakujące, że w 2022 r. ten udział był niższy i wyniósł 68%. Rola gotówki więc – zamiast spadać – rośnie.

Kto najczęściej korzysta z gotówki? Nie jest zaskoczeniem, że są to osoby starsze. Wśród tej grupy aż 77% to wierni użytkownicy banknotów i monet. Ala zaraz potem jednak zaskoczenie się pojawia. Bo kolejna gotówkowa grupa to… 35-latkowie. Wśród nich aż 73% osób na co dzień płaci pieniądzem fizycznym.

Gdzie Francuzi płacą gotówką? Najczęściej w małych sklepach w miejscach, w których robi się zakupy niemal każdego dnia – piekarnie, kioski z gazetami, kafejki. Gotówka używana jest często również wtedy, kiedy Francuzi chcą przekazać pieniądze jako darowiznę, jako akt solidarności czy kieszonkowe lub prezent dla dzieci.

Ale, co ciekawe, coraz popularniejsze jest płacenie gotówką w supermarketach. I nie jest to – wbrew pozorom – cecha starszych ludzi, przyzwyczajonych do „normalnych” pieniędzy trzymanych w portfelach i portmonetkach. W supermarketach pieniędzmi fizycznymi płacą ludzie młodzi. Dlaczego? Być może dlatego, że w czasie wysokiej inflacji łatwiej zapanować nad wydatkami gotówkowymi, widać pieniądze, które ktoś ma do dyspozycji, i widać, jak szybko te środki znikają po zakupach. A poza tym – i to wynika z sondażu – gotówka jest świadomym wyborem części konsumentów, którzy nie chcą płacić cyfrowo.

Gdzie najczęściej używają gotówki Francuzi? Pokazuje to poniższa grafika z opublikowanego badania. Na pierwszym miejscu są płatności w małych sklepikach, na drugim miejscu – miejsca, w których przekazuje się napiwki i datki, na trzecim – przekazywanie kieszonkowego dla dzieci, a na czwartym – to, co dajemy osobom potrzebującym, np. na ulicy.

Ponad 8 na 10 Francuzów deklaruje przywiązanie do banknotów

W badaniu z 2023 r. 83% Francuzów zadeklarowało, że jest przywiązanych do płatności gotówkowych (w porównaniu z 79% w 2022 r.), a 47% z nich jest do nich bardzo przywiązanych (w porównaniu z 42% w 2022 r.).

Poziom przywiązania jest wyższy wśród osób w wieku od 50 do 64 lat. W tej grupie wynosi 88%. Z tym że niewiele różni się on od poziomu przywiązania wśród młodszego pokolenia w wieku od 18 do 24 lat, w którym wynosi 86%. Jest to związane z wysokim poziomem zaufania do banknotów i monet.

Jeśli chodzi o poziom zaufania, to aż 96% Francuzów uważa fizyczne pieniądze za godne zaufania. Ponadto 63% uważa gotówkę za bardzo wiarygodny środek płatniczy, ​​znacznie wyprzedzając karty (48%) lub przelewy bankowe (53%).

Posiadanie gotówki i codzienne płacenie nią daje nieoczekiwane atuty w życiu codziennym. Np. ciekawym wynikiem badania jest to, że dla 94% Francuzów monety i banknoty są dobrym sposobem na wyjaśnienie dzieciom wartości pieniędzy. To może z kolei wyjaśniać, dlaczego gotówka jest tak popularna wśród młodszego pokolenia. Gotówka jest po prostu pierwszym kontaktem z pieniądzem – i w postaci wypłaty kieszonkowego, i w postaci wytłumaczenia, jaką wartość mają pieniądze. Dzieci stykają się z gotówką wcześniej niż z płatnościami elektronicznymi.

Aż 92% Francuzów chce korzystać z gotówki, bo nie chce ujawniać swojego życia osobistego. Część płatności konsumenci francuscy chcą zachować dla siebie i nie życzą sobie żadnej ingerencji w swoje prywatne sprawy. Tutaj nic gotówki raczej nie zastąpi. Każda inna forma płatności będzie wymagała rejestracji i po stronie konsumenta, i po stronie operatora płatności, a także sklepu. Zakres danych, które w ten sposób zostawiamy każdego dnia, płacąc elektronicznie, jest duży.

Ostatni wzrost inflacji pokazał Francuzom dwie ekonomiczne zalety gotówki: jest to jedyny środek płatniczy, który nie wiąże się z dodatkowymi kosztami (87% zgodziło się z tym stwierdzeniem, w porównaniu z 84% w 2022 r.) i umożliwia lepsze zarządzanie swoim budżetem (82% w porównaniu z 79% rok wcześniej). W tym kontekście gotówka jest postrzegana jako środek płatniczy, dzięki któremu nie tracimy niepotrzebnie pieniędzy. To w dużym stopniu wyjaśnia, dlaczego Francuzi w trudniejszych ekonomicznie dla nich czasach są coraz bardziej przywiązani do banknotów i monet.

Czytaj też: Będzie coraz większy problem z dostępem do gotówki? Wypłaty w bankach są drogie, a bankomaty… coraz mniej się opłacają. Niepokojący raport

Czytaj też: Gotówka w odwrocie? Bankierzy doszli do wniosku, że są takie banknoty, których ludzie potrzebują… coraz więcej! Niekoniecznie do płacenia

Francuzi mają wątpliwości co do świata bezgotówkowego

Wśród najważniejszych argumentów za utrzymaniem gotówki jest ochrona prywatności. Co by było, gdyby okazało się, że płatności można dokonywać tylko elektronicznie? W takiej sytuacji aż 87% Francuzów uznałoby, że jest to ingerencja w ich życie prywatne i że w ten sposób ich prywatność byłaby naruszona i zbyt mocno kontrolowana.

Z kolei aż 82% Francuzów uznałoby, że płacenie tylko elektronicznie pogłębiłoby nierówności. Dla dużej grupy, ok. 80% Francuzów, oznaczałoby to ryzyko pogorszenia relacji w społeczeństwie, a co za tym idzie – nadszarpnęłoby zaufanie ludzi do siebie. Bardzo dużo osób obawia się, że z czasem dojdzie do zniknięcia gotówki. Takich osób jest aż 83%. W 2022 r. ten udział był nieco mniejszy. Zniknięcia gotówki obawiało się wtedy 81% Francuzów. Co ciekawe, takie obawy są obecne również wśród osób chętnie płacących elektronicznie. Obawia się tego większość tej grupy, czyli 72%.

Czy w Polsce siła takiego rytuału jak zakup pieczywa w lokalnej piekarni za gotówkę jest istotna? Być może była przed pandemią. Jednak wydaje się, że od kilku lat jesteśmy raczej świadkami silnego przyzwyczajenia ludzi do płacenia kartami i smartfonami. Jesteśmy w nowoczesnych sposobach płatności lepsi niż Francuzi? Oni nie mają np. systemu BLIK, a płatności zbliżeniowe kartą i smartfonem pojawiły się we Francji kilka lat po tym, jak już zdobyły serca Polaków.

Jesteśmy chyba nie tylko bardziej łasi na nowości, ale też system bankowy i operatorzy transakcji finansowych zapewniają nam rozwiązania, których ze świecą szukać na świecie. Stare państwa Zachodniej Europy często są w tym zakresie nieco w tyle za nami. Dość powiedzieć, że niektórzy konsumenci używają tam wciąż czeków jako środka płatności. Z polskich statystyk wynika, że maleje liczba bankomatów, zmniejsza się też liczba oddziałów banków, w których można wypłacić gotówkę.

Czytaj też: Jakie działania w obronie gotówki podejmuje polski bank centralny – NBP.

Czytaj też: Niemiecki bank centralny przystępuje do obrony gotówki. I rysuje trzy scenariusze zmian w świecie płatności. Czy to może być dobry wzór dla nas?

Czytaj też: Ogłosili, kiedy gotówka „umrze” w Wielkiej Brytanii. Już niedługo, ale na razie… popularność gotówki zaczęła niespodziewanie rosnąć. Co się dzieje?

Źródło zdjęcia: Ibrahim Boran/Unsplash